Türkiye, imalat sanayisinin rekabet gücünü ve ihracatını artırmayı hedefleyen “ikiz dönüşüm” sürecini hızla sürdürüyor. Kamudan özel sektöre, akademiden KOBİ'lere kadar birçok alanda başlatılan yeşil ve dijital dönüşüm hamlesi ile teknoloji yoğun, katma değeri yüksek ürünlerin üretim ve ihracattaki payının artırılması amaçlanıyor.
Cumhurbaşkanlığı’nın 2025 Yılı Yıllık Programı'na göre, Türkiye, sürdürülebilirlik ve teknoloji odaklı bir üretim modeliyle global üretim merkezi haline gelmeyi hedefliyor. Program kapsamında, ihracata yönelik, teknoloji yoğun, yerel kaynakların etkin kullanıldığı, çevre dostu bir üretim yapısının inşası öncelikli olacak. Bu hedefe ulaşmak için kamu politikalarının yeşil ve dijital dönüşüm odaklı yatırımlara öncelik tanıması bekleniyor.
Stratejik Sektörlerde Yüksek Teknolojili Üretim Artırılacak
Türkiye, imalat sanayisinde rekabet gücünü artırmak amacıyla kimya, ilaç-tıbbi cihaz, makine, elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik ve raylı sistemler gibi stratejik sektörleri öncelikli olarak destekleyecek. Bu sektörler, katma değer yaratan teknoloji ve yenilik faaliyetleriyle üretim kalitesini ve verimliliği artırmayı hedefliyor. Orta-yüksek ve yüksek teknoloji sınıfında yer alan bu sektörlerde sağlanacak gelişme, imalat sanayisinin teknolojiye bağımlılığını azaltarak yapısal dönüşüme katkı sağlayacak.
2025 yılı itibarıyla, orta-yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayisi ihracatındaki payının %38'den %39,5’e, yüksek teknolojili ürünlerin ise %3,9'dan %4,2'ye çıkarılması hedefleniyor. Böylece, toplamda %44 seviyesine ulaşılması öngörülüyor. Aynı dönemde, imalat sanayisinin GSYH'deki payının %18,5'ten %21,5’e ve ihracat hacminin 248 milyar dolardan 268 milyar dolara çıkarılması planlanıyor.
TÜBİTAK ve KOSGEB Dönüşüme Destek Verecek
Yeşil ve dijital dönüşüm süreçlerine özel destek sağlamak için TÜBİTAK ve KOSGEB’in önemli roller üstlenmesi bekleniyor. TÜBİTAK, sanayi-üniversite işbirliğini geliştirmek ve teknoloji tabanlı girişimleri güçlendirmek amacıyla, yeşil dönüşüm odaklı Ar-Ge faaliyetlerini destekleyecek. Yeşil inovasyon projelerine yönelik 231 proje ve 15 platform başvurusu değerlendirme sürecinde. Ayrıca, KOSGEB, 637 KOBİ'nin güneş enerjisi yatırımlarına ve sürdürülebilir üretim projelerine onay vererek kaynak verimliliğini artırmayı hedefliyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan 298 Projeye 259 Milyon Liralık Destek
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, HIT-30 Programı kapsamında dijital ve yeşil teknolojilere dayalı stratejik yatırımlara öncelik tanıyor. Bu çerçevede, büyük veri, nesnelerin interneti, endüstriyel robot teknolojileri, yapay zeka tabanlı akıllı fabrika sistemleri gibi 8 dijital teknoloji alanında proje teklif çağrısı yapıldı. 2023 ve 2024 yıllarında 298 proje için 259 milyon lira destek sağlandı. Bu desteklerle sanayide dijitalleşme sürecinin hızlandırılması ve rekabetçi bir üretim yapısının inşası hedefleniyor.
KGF’den Firmalara 1,4 Trilyon Lira Destek
Kredi Garanti Fonu (KGF), firmaların finansman maliyetlerini düşürmek ve rekabet gücünü artırmak amacıyla 50 destek paketi kapsamında 483 bin firmaya 1,4 trilyon lira ticari kredi ve 1,1 trilyon lira kefalet sağladı. Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı dahilinde organize sanayi bölgeleri altyapılarının güçlendirilmesi ve sanayi bölgelerinde üretim ve istihdam artışı sağlanması amaçlanıyor. Program çerçevesinde toplam 1,95 milyar lira bütçeli 41 proje önerisi kabul edildi.
KOBİ'lere Dijital Dönüşüm ve Enerji Verimliliği Desteği
Türkiye’nin Yeşil Sanayi Projesi kapsamında, KOBİ'lerin güneş enerjisi yatırımları ve döngüsel ekonomi projeleri de destekleniyor. Özellikle enerji verimliliği yüksek teknolojik yatırımların teşvik edilmesi, işletmelerin karbon ayak izini azaltarak sürdürülebilir bir üretim modeline geçişini hızlandıracak. Yeşil dönüşüm stratejisi çerçevesinde hidrojen değer zincirinde üretimden depolamaya kadar birçok alanda yerli üretim teknolojilerinin geliştirilmesi de planlanıyor.
Sanayi Bölgelerinde Altyapı Güçlendirilecek
Türkiye, sanayi bölgelerinde lojistik, enerji, demiryolu ve çevresel faktörler açısından sürdürülebilir altyapı kurulumuna da önem veriyor. OSB'ler, küçük sanayi siteleri ve endüstri bölgelerinde ham maddeye erişim ve lojistik bağlantıların güçlendirilmesi planlanıyor. İmalat sanayisinin yeşil ve dijital dönüşümü çerçevesinde, nitelikli iş gücünün artırılması için eğitim ve danışmanlık hizmetleri sağlanacak, model fabrikaların kurumsal kapasitesi güçlendirilecek.
Türkiye, yeşil ve dijital dönüşümün yanı sıra yüksek teknolojili ürünlerin üretim ve ihracattaki payını artırarak, rekabet gücünü yükseltmeyi hedefliyor. Sanayide yapısal dönüşümü destekleyecek bu adımlar, Türkiye'nin 2025 yılı hedeflerine ulaşmasında kritik bir rol oynayacak.
