Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, dünya ekonomisinin karbonsuzlaşma hızında beklenen ilerlemenin sağlanamadığını açıkladı. "Ekonomi Göstergesi: Dünya GSYH'sinin Karbonsuzlaşma Hızı Hala Çok Yavaş" başlıklı raporda, 2023 yılı itibarıyla gelişmiş ekonomilerde emisyon azaltımı konusunda ciddi iyileşme kaydedildiği ancak küresel anlamda karbonsuzlaşmanın hala çok yavaş ilerlediği vurgulandı. Özellikle gelişmekte olan ekonomilerde karbon yoğunluğunun azalmasında bir başarı elde edilemediği, bu ülkelerin dünya enerji tüketimindeki payının ise artmaya devam ettiği belirtildi.
Küresel Ekonomik Büyüme ve Karbon Emisyonları Orantılı İlerlemedi
Fitch’in analizine göre, 2023 yılında dünya genelinde ekonomik büyüme yüzde 2,9 oranında gerçekleşti. Ancak bu büyümeye rağmen karbon emisyonlarındaki artış yüzde 1,8 seviyesinde kaldı. Küresel gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranla karbon emisyonlarında sadece yüzde 1'lik bir azalma görüldü. Bu oran, son 25 yılda kaydedilen ortalama düşüşle aynı seviyede kalırken, 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedeflerine ulaşmak için bu oranın her yıl yüzde 8 düzeyinde olması gerektiği uyarısı yapıldı.
Fitch Ratings, mevcut karbonsuzlaşma hızının, dünya genelinde ısınmayı kontrol altına alma hedeflerine ulaşmak için yetersiz kaldığını belirtti. Özellikle gelişmiş ülkelerde emisyonların yüzde 4,2 oranında azaldığına ve bu ülkelerdeki ekonomik büyümenin yüzde 1,8 olarak kaydedildiğine dikkat çekildi. 1970'ten bu yana gelişmiş ekonomilerde karbon emisyonlarının en düşük seviyeye inmesi, enerji verimliliğinin ve karbon yoğunluğunun azaltılmasına yönelik etkili politikalar sayesinde gerçekleşti.
Gelişmekte Olan Ekonomilerde Durum Farklı
Gelişmekte olan ekonomilerde ise durum çok daha endişe verici. Fitch Ratings'in raporuna göre, bu ülkelerde ne ekonomik büyümede ne de emisyon azaltımında gelişmiş ülkelere benzer bir ilerleme sağlanamadı. Gelişmekte olan ekonomilerde 2023 yılında hem ekonomik büyüme hem de karbon emisyonları yüzde 4,7 oranında arttı. Bu rakam son on yılın en kötü performansı olarak değerlendirildi.
2023 yılında dünya enerji tüketimindeki payı yüzde 64'e çıkan bu ülkeler, karbonsuzlaşma açısından zayıf bir performans sergilemeye devam etti. Fitch Ratings, bu durumu büyük ölçüde gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımlarının yetersiz olmasına bağladı. Çin dışındaki gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji projelerine yapılan yatırımların yeterli düzeyde olmadığı belirtilirken, küresel temiz enerji yatırımlarındaki büyümenin ağırlıklı olarak gelişmiş ekonomiler ve Çin'de gerçekleştiği ifade edildi.
Net Sıfır Hedeflerine Ulaşmak İçin Daha Fazla Yatırım Gerekiyor
Fitch Ratings, dünya genelinde karbonsuzlaşmanın hızlandırılması için daha fazla temiz enerji yatırımına ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Özellikle gelişmekte olan ekonomilerin bu süreçte geri kalmaması için uluslararası işbirlikleri ve finansman mekanizmalarının devreye sokulması gerektiği belirtildi. Raporda, temiz enerji projelerinin küresel çapta yaygınlaştırılmasının, 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedeflerine ulaşmada hayati bir rol oynayacağı ifade edildi.
Sonuç: Yetersiz Karbonsuzlaşma, İklim Hedeflerini Tehlikeye Atıyor
Fitch Ratings’in raporu, dünya ekonomisinin karbonsuzlaşma sürecinde yavaş ilerlediğine işaret ederken, gelişmekte olan ekonomilerin bu süreçte geri kalmasının uzun vadede küresel iklim hedeflerini tehlikeye atabileceğini ortaya koyuyor. Gelişmiş ülkelerdeki enerji verimliliği ve karbon yoğunluğu azalımı olumlu bir tablo çizerken, dünya genelindeki ortak çaba eksikliği, karbonsuzlaşma sürecinde daha fazla uluslararası işbirliğini gerekli kılıyor.
2050 yılına kadar sıfır emisyon hedefine ulaşmak için, küresel ekonomilerin daha radikal adımlar atması ve özellikle temiz enerji yatırımlarına öncelik vermesi gerekiyor.
