Taksimetre ücretlerine yapılan son zam, beklenenin aksine taksici esnafını rahatlatmadı. İstanbul’da indi-bindi ücreti 175 TL’ye, kilometre başına ücret ise 36,30 TL’ye yükselirken, artan maliyetler ve düşen müşteri sayısı taksiciyi borçla direksiyon başına oturur hale getirdi. Taksiciler, ekonomik daralma nedeniyle vatandaşın artık kısa mesafelerde dahi taksiye binemediğini, buna karşın yakıt, sigorta ve bakım masraflarının her gün arttığını söylüyor. Taksici Soner Kaçan, artık her gün borçla çalışmaya başladıklarını belirterek tabloyu özetledi: “12 saatlik vardiyada 2 bin 500 lira yevmiye, 700 lira yakıt, 300 lira yıkama giderimiz var. Sigortayı da eklersen 3 bin 500 lirayı toplamak zorundasın. O rakamı geçersen kazanç başlıyor. Yani kontak borçla açılıyor.” Kaçan, artan maliyetlerin yanı sıra yaşam giderlerinin de baskı oluşturduğunu vurguladı: “Bir öğün yemek 300 lirayı geçti, iki öğünle bin lirayı buluyor. Çay, su derken eve para götüremiyoruz. Artık yemek bile dışarıda değil, arabada ya da evde ekmek arasıyla geçiyor.”
“Zam müşteri sayısını düşürdü”
Bir diğer taksici Hüseyin Karayay ise zammın ardından müşteri kaybının ciddi boyutlara ulaştığını söyledi: “Normalde zam sonrası birkaç haftalık geçiş dönemi olurdu ama bu sefer tablo daha kötü. İnsanların alım gücü düştü, artık mecbur kalmadıkça taksiye binmiyorlar. Yılbaşında maaşlara ve asgari ücrete zam gelirse biraz nefes alırız.” Taksimetre ücretlerindeki artış kağıt üzerinde kazancı yükseltse de gerçekte tablo farklı. Yakıt fiyatlarındaki oynaklık, sigorta primleri, araç bakım ve kira bedelleri her ay artarken, müşteri sayısındaki düşüş günlük kazançları yarı yarıya eritti. Esnaf odaları, mevcut gelir düzeyinin sürücülerin temel giderlerini karşılamaya yetmediğini belirterek, “Taksici artık geçim değil, borç döngüsü için çalışıyor” uyarısında bulunuyor.
Yılbaşına umut bağladılar
Taksici esnafının gözü yılbaşında yapılacak ücret artışlarında. Hem asgari ücret hem de kamu maaşlarına yapılacak zamların, dolaylı olarak taşımacılık talebini artırabileceği değerlendiriliyor. Ancak ekonomistler uyarıyor: Gelir artışı sınırlı kalır, maliyetler yükselmeye devam ederse taksici üzerindeki baskı daha da büyüyecek.
