Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2024 yılına ait gelir beyanlarını mercek altına aldı. Kira, ücret, menkul sermaye iradı ve değer artışı kazancı elde ettiği halde beyanname vermeyen mükellefleri tespit eden kurum, kar payı gelirlerinden vergi beyan etmeyen 2.335 kişiyi cezalı işleme tabi tutulmak üzere vergi dairelerine bildirdi. GİB’in yoğun bilgilendirme kampanyaları sonucunda, 1 Mart–7 Nisan 2025 beyan döneminde rekor düzeyde 2 milyon 248 bin mükellef beyanname verdi. Bu dönemde beyan edilen matrah 857,6 milyar TL, hesaplanan vergi ise 267,3 milyar TL oldu. Ayrıca 473 bin kişi ilk kez gelir beyanında bulunarak sisteme dahil edildi. Beyan süresini kaçıranlar için “pişmanlıkla beyan” imkânı da sağlandı. Hatırlatma SMS’leri sayesinde 136 bin kişi daha sonradan beyanname verdi; bu grubun beyan ettiği ek matrah 49,6 milyar TL, ödenecek vergi ise 2,8 milyar TL olarak kayıtlara geçti.
Vergisini Bildirmeyenler Radar Altında
Tüm bu uyarılara rağmen, kar payı kaynaklı gelirlerini beyan etmeyen mükellefler için GİB harekete geçti. Yapılan analizlerde, beyana tabi gelir elde ettiği halde bildirimde bulunmayan 2.335 mükellefin yaklaşık 500 milyon TL vergiyi eksik bildirdiği tespit edildi. Bu kişiler hakkında cezalı işlem uygulanacak. GİB, mükelleflerin gelir bilgilerini Hazır Beyan Sistemi veya Dijital Vergi Dairesi üzerinden kontrol edebileceğini ve beyannamelerini elektronik ortamda vererek vergilerini çevrim içi ödeyebileceğini hatırlattı.
Bakan Şimşek: “Kayıt Dışılığa Taviz Yok”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, konuyla ilgili açıklamasında kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin kararlılıkla sürdüğünü vurguladı: “Teknolojinin sağladığı tüm imkânları kullanarak, kayıt dışı kalan gelirleri tespit ediyoruz. Gönüllü uyumu artırmak ve vergide adaleti sağlamak önceliğimiz. Gelirini zamanında beyan etmeyen mükellefler, vergi daireleri harekete geçmeden önce pişmanlıkla beyanname verebilir.”
- Gelir İdaresi son dönemde dijital denetim kapasitesini güçlendirdi.
- Bankacılık, sermaye piyasası ve e-devlet verileri arasında çapraz analizler yapılıyor.
- Dijital Vergi Dairesi, “mali bilgilerim” modülüyle mükelleflerin gelir hareketlerini anlık izleme olanağı sunuyor.
- Yapay zekâ destekli risk analiz sistemleriyle beyan dışı gelirler hızlı biçimde tespit ediliyor.
- Ekonomistlere göre bu yaklaşım, vergi tabanını genişletme, adaleti güçlendirme ve bütçe gelirlerini artırma açısından stratejik öneme sahip.
Gelir İdaresi’nin attığı bu adım, Türkiye’de vergi bilincini artırma ve kayıt dışı gelirle mücadele sürecinde yeni bir aşamaya geçildiğini gösteriyor. Önümüzdeki dönemde, elektronik denetim sistemlerinin yaygınlaşmasıyla birlikte, gelirini beyan etmeyenlerin tespiti artık birkaç tık uzağında olacak.
