HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, mevcut Asgari Ücret Tespit Komisyonu yapısıyla adil ve sürdürülebilir bir ücret belirlemenin mümkün olmadığını belirterek, komisyonun yapısının “daha katılımcı, çoğulcu ve demokratik” bir modele dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı. HAK-İŞ Genel Merkezi’nde düzenlenen 6. Uluslararası Emek Fotoğrafları Yarışması Ödül Töreninde konuşan Arslan, sendikal faaliyetlerin yalnızca hak mücadelesiyle sınırlı olmadığını, kültür ve sanatın da işçi hareketinin önemli bir parçası olduğunu söyledi.
“50 yıldır aynı tiyatro sahneleniyor”
Gündemdeki asgari ücret tartışmalarına da değinen Arslan, 50 yıldır değişmeyen komisyon yapısının artık işlevini yitirdiğini dile getirdi. “Her yıl aynı tiyatro oynanıyor. Aynı roller, aynı tartışmalar… Bu yapı değişmeden sağlıklı bir asgari ücret belirlemek mümkün değil” dedi. Arslan, TÜRK-İŞ’in geçen yıl komisyon toplantılarına katılmama kararını “tarihi bir dönüm noktası” olarak nitelendirdi ve üç büyük işçi konfederasyonunun — HAK-İŞ, TÜRK-İŞ ve DİSK — bu konuda benzer bir görüşte buluşmasının önemine dikkat çekti. HAK-İŞ lideri, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun Batı ülkelerinde olduğu gibi yıl boyu çalışan, sekreteryalı ve temsil oranlarına göre yapılandırılmış bir modelle yeniden inşa edilmesi gerektiğini belirtti. “Komisyonun 12 ay çalışan bir genel sekreterliği olmalı. Her sendika, üye sayısı oranında temsil edilmeli. Hükümet belirleyici değil, kolaylaştırıcı olmalı,” ifadelerini kullandı. Arslan, ayrıca Türkiye’deki mevcut sistemde hükümetin komisyon üzerindeki ağırlığının “dengeyi bozduğunu” savunarak, Almanya örneğini verdi: “Almanya’da asgari ücreti işçi ve işveren belirler, hükümet sadece hakemlik yapar. Bizde ise hükümet başrolde. Bu, artık değişmeli.”
“Asgari ücret, asgari yaşam standardı sağlamalı”
HAK-İŞ Başkanı, Türkiye’de çalışanların yaklaşık yüzde 50’sinin asgari ücretli olmasının yapısal bir sorun olduğuna dikkat çekerek, “asgari ücretin artık geçim standardı haline gelmemesi gerektiğini” söyledi. “Asgari ücret, toplumsal refahın tabanı değil, başlangıç noktası olmalı. Bugün milyonlarca çalışan, gerçek ücret yerine asgari ücretle geçinmeye mahkûm ediliyor,” diye konuştu. Arslan, ayrıca bazı işverenlerin işçileri asgari ücretli gösterip farkı elden ödemesine sert tepki gösterdi: “Bu hem vergi kaybı hem de kayıt dışı istihdamdır. Facia boyutunda bir adaletsizliktir.”
HAK-İŞ lideri, hükümet ve Çalışma Bakanlığı’na çağrıda bulunarak, asgari ücret komisyonunun yapısal olarak yenilenmesi için bu yıl adım atılması gerektiğini söyledi. “TÜRK-İŞ, DİSK ve HAK-İŞ aynı noktada birleştiyse bu tarihi bir fırsattır. Hükümet bu ortak sesin gereğini yapmalı” dedi. Arslan, aksi halde aralık ayında yalnızca işveren tarafıyla yapılacak bir asgari ücret belirleme sürecinin “Türk endüstri ilişkileri tarihinde derin bir yara” açacağını ifade etti.
