Türkiye’de çalışma yaşamı, emeklilik sonrası istihdamla birlikte dönüşüyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2025 Nisan verilerine göre, emekli olup kayıtlı olarak çalışmaya devam eden kişi sayısı 2 milyon 139 bin 711’e ulaştı. Bu rakam, hem SGK tarihinde hem de Türkiye iş gücü yapısında önemli bir kırılma anlamına geliyor. Emekli çalışanlar, şu anda kayıtlı işgücünün yüzde 8,4’ünü oluşturuyor.
Rakamlarla Türkiye’de Çalışan Profili
- Toplam zorunlu sigortalı çalışan sayısı: 23 milyon 200 bin 498
- Emekli olup çalışanların eklenmesiyle toplam kayıtlı çalışan sayısı: 25 milyon 340 bin 209
- Kayıtlı çalışan emeklilerin oranı: Yüzde 8,4
- SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyen emekli çalışanlar: 2.139.711 kişi
- 2017’de bu sayı neydi? Sadece 713.571
Emeklilik Sonrası Çalışma: Neden Devam Ediyorlar?
- Uzmanlara göre emekli bireylerin çalışmaya devam etmesinin birkaç temel nedeni bulunuyor:
- Gelir yetmezliği: Emekli maaşı yaşam maliyetlerini karşılamaya yetmiyor.
- İşgücü ihtiyacı: Nitelikli iş gücünde hâlâ deneyimli bireylere ihtiyaç duyuluyor.
- Kendi işini sürdürenler: Esnaf ve serbest çalışanların çoğu resmen emekli olsa da faaliyetine devam ediyor.
- Sosyal motivasyon: Birçok kişi “aktif kalmak” için üretkenliğini sürdürüyor.
Kayıt Dışı Riski ve İşveren Teşviki
Emekli olup çalışanlar yalnızca SGDP kapsamında istatistiklere yansıyor. Ancak SGK dışı yani kayıt dışı çalışan emekli sayısı tam olarak bilinmiyor. İşverenlerin SGDP ödememek adına emeklileri sigortasız çalıştırmayı tercih ettikleri yönünde ciddi bulgular bulunuyor. Bu durum, hem sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından hem de iş gücü kayıtlarının doğruluğu yönünden kritik bir sorun teşkil ediyor.
İşsizlikle Kıyas: Emekliler Çalışmasa Ne Olur?
TÜİK verilerine göre Nisan 2025 itibarıyla Türkiye’de işsiz sayısı 3 milyon 41 bin kişi. Ancak yalnızca kayıtlı emekli çalışanların yerine yeni istihdam sağlanabileceği varsayımıyla;
- İşsiz sayısı: 902 bin kişiye düşebilir
- İşsizlik oranı: Yaklaşık yüzde 2,5’e gerileyebilir
Bu senaryo elbette teorik; emekli bireylerin tamamen iş gücü dışına çıkması gerçekçi değil. Ancak bu çarpıcı tablo, genç işsizliğe çözümde emekli istihdamının yeniden ele alınması gerektiğini gösteriyor.
Bölgesel Görünüm: Hatay Öne Çıkıyor
Depremin en ağır etkilediği illerden biri olan Hatay, yeniden yapılanma süreciyle birlikte ciddi bir istihdam kazanımı gösterdi. TEPAV’ın Nisan ayı İstihdam İzleme Bülteni’ne göre, Hatay’da kayıtlı çalışan sayısı yıllık bazda 99 bin 879 kişi arttı. Bu artış, afet sonrası toparlanmanın iş gücüne yansıyan en güçlü örneklerinden biri oldu.
Türkiye’de emeklilik, artık çalışma hayatının sonu değil. SGK verileri, emeklilerin neredeyse her on kayıtlı çalışandan birini oluşturduğunu ortaya koyuyor. Ancak bu gelişme, genç işsizliği, kayıt dışılık ve sosyal güvenlik sürdürülebilirliği açısından dikkatli bir politik çerçeve gerektiriyor. Önümüzdeki dönemde, emekli çalışan sayısındaki artışın kalıcı bir yapısal dönüşüme mi işaret ettiği yoksa geçici bir ekonomik zorunluluk mu olduğu kamuoyunda ve sosyal politika alanında tartışılmaya devam edecek.
