Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, 2028 ve sonrasındaki bütçenin artan ekonomik ve savunma ihtiyaçları doğrultusunda genişletilmesi gerektiğini belirtti. AB’nin uzun vadeli finansal planlarını şekillendiren Çok Yıllı Mali Çerçeve'ye (MFF) ilişkin hazırlanan kapsamlı çalışmada, mevcut bütçenin geleceğin gerekliliklerine yanıt veremeyeceği vurgulandı.
AB Komisyonu: “Mevcut Bütçeyle Devam Etmek Bir Seçenek Değil”
AB Komisyonu tarafından yayımlanan çalışmada, bütçenin AB önceliklerine uygun hale getirilmesi, borçlanmanın geri ödemesinin sağlanması ve üye ülkelerin mali katkılarının güvence altına alınması gerektiği ifade edildi. Raporda, özellikle savunma, ekonomi, enerji dönüşümü ve dijitalleşme gibi alanlara daha fazla kaynak ayrılması gerektiği belirtilirken, yeni finansman kaynakları yaratılmasının zorunlu olduğu vurgulandı.
Komisyon, AB’nin mevcut finansal yapısının artık yeterli olmadığını belirterek, “Mevcut durum bir seçenek değil. Tercihler yapılması gerekiyor. AB önceliklerine ve hedeflerine odaklanarak her avronun etkisi en üst düzeye çıkarılmalı” ifadesine yer verdi.
Özellikle son yıllarda artan küresel krizler, Rusya-Ukrayna Savaşı, tedarik zinciri aksaklıkları ve enerji güvenliği riskleri gibi faktörler nedeniyle savunma harcamalarına ayrılan bütçenin artırılması gerektiği belirtiliyor. Avrupa’nın stratejik özerkliğini güçlendirmek isteyen AB, 2028 sonrası için daha iddialı bir bütçe modeli üzerinde çalışıyor.
AB’nin Artan İhtiyaçları ve Yeni Bütçe Dönemi
2028’de başlayacak olan yeni bütçe dönemi, AB için yeni sınamalar ve fırsatlar barındırıyor. Komisyon’un raporunda, Avrupa Yeşil Mutabakatı, dijital dönüşüm, sınır güvenliği, tarım sübvansiyonları ve savunma sanayisinin güçlendirilmesi gibi başlıkların bütçede öncelikli alanlar olması gerektiği belirtildi.
AB’nin mevcut bütçe yapısı 2021-2027 dönemini kapsıyor ve toplam 1,2 trilyon avroluk bir harcama planı içeriyor. Ancak bu bütçeye ek olarak 800 milyar avroluk Kovid-19 kurtarma paketi devreye alınmıştı. AB, pandemi sonrası toparlanma sürecinde yenilikçi finansman modellerine yönelerek ekonomisini güçlendirmeye çalışıyor.
Ancak artan enflasyon, ekonomik dalgalanmalar ve jeopolitik krizler nedeniyle, mevcut bütçenin uzun vadeli hedefleri karşılamada yetersiz kalabileceği belirtiliyor. Bu nedenle Komisyon, üye ülkelerden istikrarlı ve daha büyük mali katkılar sunmasını talep ediyor.
Savunma ve Güvenlik Harcamaları Artıyor
AB’nin savunma politikalarında daha bağımsız bir çizgiye yöneldiği biliniyor. NATO ile koordineli ancak kendi askeri kapasitesini artırmayı hedefleyen AB, 2028 sonrası bütçesinde savunma harcamalarına önemli bir yer ayırmayı planlıyor.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları, Çin’in küresel ekonomide artan etkisi ve Orta Doğu’daki belirsizlikler, AB’nin savunma stratejisini yeniden gözden geçirmesine neden oldu. Avrupa ülkeleri, savunma sanayisini güçlendirmek, askeri yatırımları artırmak ve ortak güvenlik politikalarını geliştirmek için daha fazla kaynağa ihtiyaç duyuyor.
Bu doğrultuda, AB’nin savunma sanayisine yönelik fonları artırarak, silah üretimi, ortak askeri projeler ve siber güvenlik alanlarına daha fazla yatırım yapması bekleniyor. Ayrıca, yeni güvenlik tehditlerine karşı daha esnek bir bütçe oluşturulması planlanıyor.
Yeni Bütçenin Onay Süreci ve Zorluklar
AB’nin uzun vadeli bütçesi, Avrupa Parlamentosu (AP) tarafından onaylanmalı ve üye ülkeler arasında AB Konseyi'nde oybirliği sağlanarak kabul edilmelidir. Ancak, bütçenin artırılması yönündeki taleplerin bazı üye ülkeler tarafından itirazlarla karşılanabileceği belirtiliyor. Özellikle net katkı sağlayıcı ülkeler (Almanya, Hollanda, İsveç gibi), daha fazla ödeme yapmaktan kaçınabilir.
Diğer yandan, güney ve doğu Avrupa ülkeleri, AB bütçesinin artırılmasını destekliyor. Bu ülkeler, tarım sübvansiyonları, altyapı projeleri ve bölgesel kalkınma fonları gibi alanlarda daha fazla mali destek talep ediyor.
Bütçeye ilişkin nihai karar, üye devletlerin ekonomik durumlarına ve AB içindeki siyasi dengelere bağlı olacak. Ancak, Komisyon’un raporuna göre, AB’nin küresel rekabet gücünü artırması ve uluslararası krizlere karşı daha dayanıklı hale gelmesi için daha büyük bir bütçe kaçınılmaz görünüyor.
AB’nin Geleceği İçin Daha Büyük Bütçe Şart
AB, küresel belirsizlikler, ekonomik zorluklar ve güvenlik tehditleri karşısında finansal yapısını güçlendirmek zorunda. Komisyon’un sunduğu rapor, AB’nin mevcut bütçe yapısıyla gelecekteki hedeflerini gerçekleştiremeyeceğini açıkça ortaya koyuyor.
2028 sonrası dönemde savunma, ekonomi, dijitalleşme ve çevresel dönüşüm gibi kritik alanlara daha fazla fon ayrılması gerektiği belirtilirken, üye ülkelerin bu bütçe artışına nasıl yanıt vereceği merak konusu. Önümüzdeki süreçte, Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi’ndeki müzakerelerin sert geçmesi bekleniyor.
Sonuç olarak, Avrupa Birliği, ekonomik ve güvenlik temelli yeni küresel gerçekliklere uyum sağlamak için bütçesini güçlendirmek zorunda. Bu nedenle, 2028 sonrası için daha iddialı, sürdürülebilir ve stratejik bir bütçe oluşturulması AB’nin gelecekteki konumunu belirleyecek en önemli unsurlardan biri olacak.
