Engelli bireylerin araç alımlarında ÖTV muafiyetine yönelik kritik bir gelişme yaşandı. Danıştay 7. Dairesi, engellilerin ikinci kez ÖTV’siz araç alabilmesi için getirilen “10 yıl bekleme şartının” yürütmesini durdurdu. Karar, hem mevcut uygulamayı askıya aldı hem de geçmişe dönük mağduriyetleri giderecek nitelikte bir adım oldu. Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği, 15 Ocak 2025’te yayımlanmış ve ilk aracını ÖTV istisnasıyla alan engelli bireylerin ikinci kez bu haktan yararlanabilmesi için en az 10 yıl geçmesi zorunluluğu getirilmişti. Düzenleme, özellikle 27 Aralık 2024’ten önce aracını satan veya devreden engelli bireyler için ciddi hak kayıplarına yol açmıştı. Bu kişiler, 5 yıllık kullanım süresini doldurup araçlarını sattıktan sonra, yeni tebliğ nedeniyle aniden 10 yıl daha beklemek zorunda kalmış, bu da büyük tepkiye neden olmuştu. Türkiye Sakatlar Derneği Amasya Şube Başkanı Emine Hicin Arslan, bu durumun birçok engelli bireyi araçsız bıraktığını ve hareket özgürlüğünü kısıtladığını belirterek konuyu yargıya taşımıştı.
Danıştay: “Hukuka aykırılık açık, aktif katılımı engeller”
Başvuruyu değerlendiren Danıştay 7. Dairesi, engelli bireylerin kazanılmış haklarının ihlal edildiğini belirterek tebliğin ilgili maddesi için yürütmeyi durdurma kararı verdi. Kararda şu değerlendirmelere yer verildi: “Düzenlemenin, önceki dönemde aracını satanlar yönünden de geçerli sayılacak şekilde yürürlüğe konduğu, bu kısmın açıkça hukuka aykırı olduğu anlaşılmıştır. Bu düzenleme engelli bireylerin topluma aktif katılımını engelleyebilir niteliktedir.” Bu ifadeler, tebliğin hem geriye dönük uygulanmasının hukuka aykırı olduğunu hem de engellilerin temel haklarıyla bağdaşmadığını ortaya koydu.
Karar kimleri kapsıyor?
Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararıyla birlikte:
- 27 Aralık 2024’ten önce ÖTV’siz araç almış olan engelliler,
- Araçlarını satış veya devir yoluyla elden çıkaranlar,
- Önceki 5 yıllık düzenlemeye göre hak kazanıp 10 yıl beklemek zorunda bırakılanlar,
artık yeniden ÖTV muafiyetinden yararlanabilecek. Böylece hem devam eden mağduriyetler ortadan kalkacak hem de yeni mağduriyetlerin oluşması engellenmiş olacak.
“Kazanılmış haklar korundu, büyük bir dönüm noktası”
Türkiye Sakatlar Derneği Amasya Şube Başkanı Emine Hicin Arslan, kararın engelliler adına büyük bir kazanım olduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı: “Yoğun çabalarımız ve hukuki mücadelemiz, engellilerin kazanılmış haklarını koruyan bu önemli karara vesile oldu. Bu gelişme, yıllardır süren mağduriyetin giderilmesi açısından bir dönüm noktasıdır.”
Süreç nasıl devam edecek?
Yürütmeyi durdurma kararı, tebliğ maddesinin uygulanmasını askıya almış durumda. Uygulamanın tamamen iptali için yargı süreci devam ediyor. Ancak karar, engelli bireylerin aracını yenileme sürecine anında etki eden bağlayıcı bir adım niteliği taşıyor.
