Türkiye, kripto varlık piyasasına yönelik yasal düzenlemelerde önemli bir adım atarak sektöre ilişkin kapsamlı bir çerçeve oluşturdu. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik mevzuat çalışmalarında sona yaklaşarak, sektörün güvenli ve sürdürülebilir bir zemine oturtulmasını amaçlayan detaylı bir düzenleme hazırladı.
Avrupa ve Dünyada Kripto Varlık Düzenlemeleri
Son yıllarda dünyanın birçok ülkesi, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemelere hız verdi. Avrupa Birliği'nin hazırladığı "Kripto Varlık Piyasaları Düzenlemesi" (MiCA) ile İngiltere’nin kapsamlı düzenleme planlarının 2026'da yürürlüğe girmesi bekleniyor. Japonya ve Singapur gibi ülkeler de bu alanda önemli adımlar atarak, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına ilişkin standartlarını belirledi.
Türkiye’de ise kripto varlık düzenlemelerine ilişkin ilk somut adım, 26 Haziran 2024’te TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen "Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile atıldı. Bu yasa, Türkiye'deki kripto varlık ekosistemine ilişkin yasal çerçeveyi belirleyen ilk düzenleme oldu.
SPK'nin İkincil Düzenlemeleri: Sektör için Yol Haritası
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, SPK'nın yürüttüğü ikincil düzenleme çalışmaları son aşamaya geldi. Hazırlanan mevzuat taslakları, ilgili kamu kurumlarının ve sektör paydaşlarının görüşleri doğrultusunda oluşturuldu. Düzenlemelerin temel hedefi, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali, operasyonel ve teknik altyapılarının güvence altına alınması ve yatırımcı güveninin artırılması.
Taslak düzenlemelerde öne çıkan maddeler şunlardır:
Sermaye Yeterliliği: Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına asgari sermaye şartı getirilirken, risk bazlı ilave sermaye yükümlülükleriyle sektörde mali sürdürülebilirlik hedefleniyor.
İç Denetim ve Kontrol: İç denetim, iç kontrol ve risk yönetim birimlerinin kurulması zorunlu hale geliyor. Ayrıca bağımsız denetim yükümlülükleri artırılıyor.
Saklama ve Transfer Esasları: Kripto varlıkların güvenli şekilde saklanmasına ve transferine yönelik ilke ve esaslar düzenleniyor.
Listeleme Komitesi ve Yeni Yasaklar
Kripto varlık platformlarına yönelik düzenlemelerle birlikte, listelenmiş varlıkların kaldıraçlı işlem, türev araç sözleşmeleri, kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemleri için kullanılması yasaklanıyor. Bu kapsamda platformlar bünyesinde listeleme ve delist etme kararlarını alacak bir listeleme komitesi oluşturulması zorunlu kılınıyor.
Platformlar ayrıca, müşterilerinin bakiye bilgilerini Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegre bir sistem üzerinden raporlayacak. SPK izni olmadan kripto varlık hizmeti sunulması ise mümkün olmayacak.
Yatırımcı Güvenliği ve Piyasa Düzenlemeleri
Yeni düzenlemeler, sadece finansal değil, aynı zamanda operasyonel ve teknik yükümlülükleri de içeriyor. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yurt içinde fiyatı oluşan kripto varlıklara ilişkin fiyat gözetim sistemi kurması zorunlu hale geliyor. Bu sistem, piyasa bozucu eylemleri tespit etmek ve önlemek amacıyla kullanılacak.
Bakan Şimşek: “Kapsayıcı ve Güvenilir Bir Çerçeve”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hazırlanan düzenlemelerin uluslararası standartlara kıyasla daha detaylı ve kapsayıcı olduğunu belirtti. Şimşek, “Sermayeye ilişkin risk bazlı düzenleme örneği, diğer ülke otoritelerinin düzenlemelerinde bulunmuyor. Bu adımlar, piyasanın etkin işleyişini sağlarken yatırımcı güvenini artıracak” dedi.
Ayrıca, Şimşek, düzenlemelerin Türkiye'deki finansal piyasalara katma değer sağlayacağını ve suç finansmanının engellenmesine yönelik ciddi katkılar sunacağını vurguladı. Şimşek, “Bu düzenlemeler, yatırımcı işlemlerini kayıt altına alarak daha güvenli bir ortam yaratacak ve fintech ekosisteminin gelişimine destek olacak” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Kripto Ekosistemi İçin Yeni Bir Dönem Başlıyor
Türkiye’de giderek büyüyen kripto varlık ekosistemi, yeni düzenlemelerle birlikte daha güvenli ve şeffaf bir yapıya kavuşacak. SPK'nın yol haritası, yalnızca düzenleme ve denetimle sınırlı kalmayarak, sektörün sürdürülebilir büyümesine de destek sağlamayı amaçlıyor. Yeni kuralların, yatırımcıların daha güvenli bir ortamda işlem yapmasını ve piyasanın uluslararası standartlara uyum sağlamasını mümkün kılması bekleniyor.
