Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE), 2024 yılının Eylül ayında hem aylık hem de yıllık bazda artış gösterdi. Endeks, bir önceki aya göre %2,25, bir önceki yılın aynı ayına göre ise %32,35 oranında yükseldi. Bu artış, yurt dışına ihraç edilen sanayi ürünlerinin üretici fiyatlarındaki önemli bir yükselişi işaret ediyor.
Yıllık Bazda %32,35 Artış
2023 yılının Eylül ayına göre, YD-ÜFE %32,35 oranında artış kaydetti. Bu dönemde, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %36,93 oranında bir artış görülürken, imalat sanayisindeki artış %32,27 oldu. Ana sanayi gruplarına bakıldığında ise ara mallarında %30,35, dayanıklı tüketim mallarında %38,17, dayanıksız tüketim mallarında %35,67, sermaye mallarında %41,21 oranında artış gerçekleşti. Ancak, enerji sektöründe %5,88 oranında bir azalma dikkat çekti.
Aylık Bazda %2,25 Artış
Eylül 2024’te bir önceki aya göre YD-ÜFE %2,25 oranında artış gösterdi. Madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %2,48, imalat sanayisinde ise %2,25 oranında artış yaşandı. Ana sanayi gruplarındaki değişimler ise şu şekilde oldu: ara mallarında %1,91, dayanıklı tüketim mallarında %1,58, dayanıksız tüketim mallarında %2,25 ve sermaye mallarında %3,89 oranında artış kaydedildi. Enerji sektöründe ise %4,22 oranında bir düşüş meydana geldi.
On İki Aylık Ortalama %50,09
TÜİK verilerine göre, on iki aylık ortalamalara göre YD-ÜFE %50,09 artış gösterdi. Bu, yurt dışına yönelik üretici fiyatlarındaki uzun vadeli artış eğiliminin sürdüğünü ortaya koyuyor.
Sanayinin Alt Sektörlerindeki Gelişmeler
Sanayinin alt sektörlerinde ise madencilik ve taş ocakçılığı ile imalat sanayisinde yıllık ve aylık bazda artışlar yaşandı. Madencilik ve taş ocakçılığı yıllık bazda %36,93 oranında artarken, imalat sanayisi %32,27’lik bir artış kaydetti. Aylık bazda ise madencilikte %2,48, imalatta %2,25 oranında artış yaşandı.
Sektörler Arası Fiyat Değişiklikleri
Yıllık bazda sermaye mallarındaki %41,21’lik artış, sanayi sektöründeki en yüksek artış oranlarından biri olarak öne çıkarken, dayanıklı tüketim mallarında %38,17, dayanıksız tüketim mallarında %35,67 ve ara mallarında %30,35 oranında artış görüldü. Enerji sektöründe ise yıllık bazda %5,88, aylık bazda %4,22 oranında düşüş yaşanması, sektördeki maliyetlerdeki düşüşün yansıması olarak değerlendiriliyor.
Değerlendirme
YD-ÜFE’deki bu artış, yurt dışına yönelik üretici fiyatlarının özellikle imalat ve madencilik sektörlerinde yükseldiğini gösteriyor. Bununla birlikte, enerji sektöründeki azalma dikkat çekerken, sermaye mallarındaki yüksek artış, sanayi ve üretim sektörlerinin yatırım ve büyüme potansiyelini artırdığına işaret ediyor. Sanayi sektörü genelinde ise maliyet artışlarının ihracat üzerindeki olası etkileri yakından izleniyor.
