Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2024 yılının ikinci çeyreğine ilişkin "Finansal Hesaplar Raporu"nu yayımladı. Raporda, yurt içi yerleşik sektörlerin finansal varlık ve yükümlülükleri detaylandırılırken, Türkiye ekonomisinin net finansal pozisyonundaki gelişmeler ve sektörlerin borçluluk durumu ele alındı.
Türkiye’nin Finansal Durumu
2024 yılının ikinci çeyreğinde yurt içi yerleşik sektörlerin toplam finansal varlıkları 106 trilyon lira, toplam yükümlülükleri ise 116 trilyon lira seviyesine ulaştı. Bu dönemde, Türkiye ekonomisinin net finansal pozisyon açığı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'ya (GSYH) oranla bir önceki döneme göre iyileşme kaydederek 2,5 puan azaldı ve yüzde 29,2 seviyesinde gerçekleşti. Bu düşüş, ülkenin finansal pozisyonunda nispi bir toparlanmaya işaret ediyor.
Sektörel Finansal Bilanço
Raporda yer alan veriler, Türkiye'deki yerleşik sektörlerin finansal bilanço dengelerine yönelik önemli ipuçları sunuyor. Toplam ekonomi, 2024'ün ilk çeyreğinde GSYH’nin yüzde 4,8’i oranında net borç alan bir konumdayken, ikinci çeyrekte bu oran yüzde 0,08’e geriledi. Bu durum, ekonominin borçlanma eğiliminde bir azalma olduğunu gösteriyor.
Sektör bazında incelendiğinde ise hane halkı ve dünyanın geri kalanı (yabancı yatırımcılar), yurt içi diğer sektörlere göre alacaklı konumdayken, finansal olmayan kuruluşlar ve genel yönetim ise borçlu pozisyonda bulunuyor. Finansal kuruluşlar, finansal aracılık işlevi nedeniyle daha dengeli bir net finansal pozisyon sergiliyor.
Hane Halkının Finansal Görünümü
Hane halkı açısından bakıldığında, finansal varlıklar içinde para ve mevduat kaleminin yüzde 60 pay ile en büyük ağırlığa sahip olduğu görülüyor. Diğer taraftan hane halkının yükümlülüklerinin neredeyse tamamı kredilerden oluşmakta. Bu, bireysel borçlanmanın önemli bir düzeyde olduğunu, ancak tasarrufların büyük bir kısmının mevduat hesaplarında toplandığını gösteriyor.
Finansal Olmayan Kuruluşlar
Finansal olmayan kuruluşların finansal yapısı da detaylı bir şekilde analiz edildi. Bu kuruluşların finansal varlıkları içinde ticari işlemlerden kaynaklanan diğer alacaklar kalemi yüzde 61 ile öne çıkarken, yükümlülükler tarafında diğer borçlar kalemi yüzde 46’lık pay ile en belirgin kalem oldu. Bu veriler, şirketler arası ticari faaliyetlerin finansal yükümlülüklerde ve varlıklarda önemli bir yer tuttuğunu gösteriyor.
Türkiye’nin Borçluluk Durumu
Raporda, Türkiye'deki sektörlerin borçluluk oranları diğer ülkelerle karşılaştırıldığında nispeten düşük seviyelerde olduğu belirtildi. Kredi ve borçlanma senetleri niteliğindeki toplam borcun GSYH'ye oranı 2024'ün ikinci çeyreğinde yüzde 96 olarak gerçekleşti. Bu oran, bir önceki çeyreğe göre azalma göstererek Türkiye’nin borçluluk seviyesinin kontrol altında tutulduğuna işaret ediyor.
TCMB’nin Finansal Hesaplar Raporu, Türkiye’nin finansal durumu ve sektörler arası borç ilişkilerine dair önemli veriler sunarak, ekonominin borç ve varlık yönetiminde nasıl bir yol izlediğine dair güncel ve derinlemesine bir bakış sağlıyor.
