Aldatıcı reklamlara 187,5 milyon TL ceza

Ticaret Bakanlığı'na bağlı olarak faaliyet gösteren Reklam Kurulu, 2024 yılının ilk dokuz ayında aldatıcı reklamlar ve haksız ticari uygulamalara karşı önemli bir adım attı. Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya göre, Reklam Kurulu'nun aldığı kararlar doğrultusunda, çeşitli firmalara toplamda 187 milyon 456 bin 473 TL'lik idari para cezası uygulandı. Bu cezalar, tüketicileri yanıltıcı ve manipülatif reklamlar ile ticari uygulamaları hedef aldı.

Eylül Ayında 144 Dosya Görüşüldü

Eylül ayında yapılan toplantıda Reklam Kurulu, toplam 144 dosyayı masaya yatırdı. Bu dosyaların 118'i, yürürlükteki mevzuata aykırı bulundu ve söz konusu reklamlara ve ticari uygulamalara hem durdurma cezası hem de 22 milyon 414 bin 861 TL'lik idari para cezası verildi. Bakanlık açıklamasında, dünya genelinde "karanlık ticari tasarımlar" olarak bilinen ve çoğunlukla çevrim içi kullanıcı arayüzlerinde tüketicileri manipüle eden, yanıltan ve çıkarlara uygun olmayan seçimlere zorlayan uygulamaların da görüşüldüğü bildirildi. Bu uygulamaların, tüketicilere zarar verdiği ve ticari süreçlerde şeffaflık ilkesini ihlal ettiği vurgulandı.

Tüketici Manipülasyonuna Karşı Uluslararası İşbirliği

Reklam Kurulu'nun bu alandaki çalışmaları sadece Türkiye ile sınırlı değil. Bakanlık açıklamasında, 27 ülkeden tüketiciyi koruma otoritelerinin katılımıyla gerçekleştirilen Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) tarafından 2024 yılı başında yapılan bir taramada, özellikle abonelik hizmetlerinde kullanılan karanlık ticari tasarımların ele alındığı belirtildi. Türkiye de bu küresel işbirliğinin bir parçası olarak resen incelemeler başlattı ve çeşitli kararlara imza attı.

Manipülatif Abonelik Modelleri Masaya Yatırıldı

Bakanlık, toplantıda özellikle abonelik hizmetlerine yönelik manipülatif uygulamaların değerlendirildiğini belirtti. Önceden seçili abonelik paketleri, güncellenen üyelik sözleşmelerinde "kabul etme" seçeneğinin daha belirgin olması gibi yanıltıcı unsurların ele alındığı ve tüketicilere zarar verdiği kaydedildi. Ayrıca, kullanıcıların abonelik paketlerini yükseltmeden satın alma işlemini tamamlamalarını zorlaştıran arayüz tasarımları gibi yöntemlerin de inceleme konusu olduğu aktarıldı. Özellikle, belirli abonelik paketlerinin popüler olduğu yönündeki yanıltıcı beyanlar, ücretsiz deneme süresi sunulurken ödeme bilgilerinin zorunlu olarak istenmesi gibi uygulamaların tüketici iradesini olumsuz etkilediği vurgulandı. Bu tarz uygulamalarla tüketiciyi yanıltan firmalara idari yaptırımlar uygulanacağı duyuruldu.

Yılın İlk 9 Ayında 1173 Dosyaya Ceza

Reklam Kurulu'nun 2024 yılı içerisinde toplamda 1340 dosyayı incelediği, bu dosyalardan 1173'ünün aldatıcı reklam ve haksız ticari uygulama barındırdığı tespit edilerek cezalandırıldığı bildirildi. Aldatıcı ve manipülatif reklamlara karşı yapılan bu denetimlerin süreceği ve Reklam Kurulu'nun dijital platformlarda tüketicilere zarar veren ticari tasarımlara yönelik çalışmalarını hızlandırdığı vurgulandı. Kurulun aldığı bu kararlar, Türkiye'de tüketici haklarını koruma yönündeki adımların kararlılıkla atıldığını ve manipülatif ticari uygulamalara göz yumulmadığını bir kez daha ortaya koydu.