Emtia piyasası 2025’in ilk dokuz ayında, jeopolitik riskler, küresel ticaret gerilimleri ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para politikasındaki dönüşüm etkisiyle yoğun dalgalanmalara sahne oldu. Bu süreçte yatırımcıların güvenli limanlara yönelmesiyle değerli metaller yükselişin başını çekerken, enerji ve tarım ürünleri fiyatlarında düşüşler öne çıktı. Değerli metaller grubu 2025’in açık ara en kazançlı varlık sınıfı haline geldi. Yılın ilk dokuz ayında altın %47, gümüş %61,4, platin %74, paladyum %38 değer kazandı. Altındaki yükselişi tetikleyen ana unsurlar; Fed’in faiz indirim sürecine girmesi, merkez bankalarının yüksek altın talebi ve ABD bütçe krizinin yarattığı güvenli liman arayışı oldu.
Ayrıca Çin’in güçlü yatırımcı talebi ve Orta Doğu’daki gerilimler de altın fiyatlarını destekledi. Analistlere göre: “Faizlerin gerilemesi, getirisi olmayan altın ve gümüş gibi varlıkları yeniden cazip hale getirdi.”
Gümüş Endüstriyel Talep ve Yatırımcı İlgisiyle Rekor Kırdı
Gümüş, hem sanayi üretimi hem de finansal yatırım cephesinde güçlü bir talep gördü. Elektronik, yarı iletken ve yenilenebilir enerji teknolojilerinde yoğun şekilde kullanılan gümüş; güneş paneli üretimindeki artışla desteklendi. ABD’nin gümüşü “kritik mineral” listesine alması, fiyatların stratejik anlamda daha da önem kazanmasına yol açtı.
Uzmanlar, önümüzdeki dönemde “yeşil enerji yatırımlarının” gümüşe uzun vadeli destek sağlayacağını belirtiyor. Platin fiyatlarında son dönemdeki artışta ABD Başkanı Donald Trump ile Elon Musk arasındaki sözlü gerilim etkili oldu. Elektrikli araçlara yönelik teşviklerin azaltılabileceği beklentisi, platin talebini artırdı; zira platin geleneksel (fosil yakıtlı) araçlarda yoğun kullanılan bir metal. Öte yandan, paladyum fiyatları da ABD’nin ithalata gümrük vergisi getirme olasılığı nedeniyle yükseldi. Her iki metalde de arz kısıtları ve sanayi talebinin yüksek seyri fiyatları desteklemeye devam ediyor.
Baz Metallerde Bakır Tarihi Zirvede
Baz metaller genelinde yıl boyunca ılımlı bir yükseliş trendi izlenirken, bakır bu grubun yıldızı oldu. Bakır fiyatları 5,92 dolarla tarihi zirveye ulaştı. ABD’nin temmuz ayında bakır ithalatına %50 tarife kararı açıklaması ve Endonezya’daki Grasberg maden kazasının arzı azaltması, fiyatları yukarı itti. Çin’in güçlü talebiyle desteklenen bu yükseliş, küresel sanayi üretiminde bakırın stratejik önemini yeniden gündeme taşıdı. Alüminyum %4,9, kurşun %1,8 yükselirken; nikel %0,6 ve çinko %1,2 oranında geriledi. Enerji piyasasında tablo tersine döndü. Brent petrol yılın 9 ayında %11,6, doğal gaz fiyatları ise %9 düştü. ABD’nin ham petrol stoklarındaki artış, OPEC+ ülkelerinin üretimi yeniden artıracağına dair haberler ve küresel talep endişeleri fiyatları baskıladı. “Arz fazlası ve ticaret gerilimleri, enerji piyasasında kalıcı bir belirsizlik yarattı.”
Tarım Ürünlerinde Gerileme – Kahve Rekor Kırdı
Tarım piyasasında ise kahve hariç hemen tüm ürünlerde düşüş görüldü. Buğday %7,9, mısır %9,4, pirinç %19,3 gerilerken; kahve %17,2 yükselerek rekor seviyeleri test etti. ABD’nin Brezilya’ya uyguladığı %50 ithalat vergisi ve Kolombiya’ya yönelik ek tarifeler, kahve fiyatlarını yukarı taşıdı. Kakao, pamuk ve şeker fiyatları ise arz artışı nedeniyle düşüş gösterdi. KCM Trade Global Baş Piyasa Analisti Tim Waterer, düşük faiz ortamı ve jeopolitik risklerin, altın ve gümüş gibi metallerin değerini artırdığını vurguladı: “Faiz getirisi olmayan metaller, düşük faiz ortamında yatırımcı için cazip hale geldi. Altın rekor kırarken, diğer değerli metaller de bu rüzgârla yükseldi.”
