Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), eylül ayına ilişkin Reel Efektif Döviz Kuru (REK) verilerini açıkladı. Türk lirasının reel değeri, eylülde bir önceki aya kıyasla artış göstererek TÜFE bazında 70,83 seviyesine yükseldi. TCMB verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bazlı reel efektif döviz kuru endeksi, ağustosta 69,84 seviyesindeyken eylülde 0,91 puan artışla 70,83’e çıktı. Bu yükseliş, son aylarda TL’de gözlenen göreceli istikrar ve iç fiyat dinamiklerindeki artışın etkisini yansıtıyor. Aynı dönemde Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-ÜFE) bazlı reel efektif döviz kuru endeksi de 93,43’ten 94,03’e yükselerek 0,33 puanlık bir artış kaydetti.
Reel Artışın Nedeni: Enflasyon Farkı
Merkez Bankası açıklamasında, reel efektif döviz kuru endeksindeki artışın, TÜFE’deki artışın nominal kur artışını aşmasından kaynaklandığı vurgulandı. Raporda şu değerlendirmeye yer verildi: “TÜFE bazlı REK endeksine etki eden bileşenler incelendiğinde, Türk lirası karşısında ABD doları ve Euro, bir önceki aya göre sırasıyla ortalama %1,21 ve %2,16 oranında değer kazanmıştır. TÜFE ise aynı dönemde %3,23 artarken, Yi-ÜFE %2,52 oranında artmıştır.” Bu tabloya göre, Türkiye’nin iç fiyat artışı endeksin yükselmesine katkı sağlarken, döviz sepetindeki değer kazançları endeksi sınırlayıcı yönde etkiledi.
70 Seviyesi Altından Yukarı Çıkış
TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksinin 70 seviyesinin üzerine çıkması, TL’nin “reel olarak” son dönemde bir miktar değer kazandığına işaret ediyor.
Ekonomistler, bu seviyenin hâlâ “değer kaybı bölgesinde” olduğuna, ancak son aylarda görülen dengelenmenin TL’de reel istikrarın güçlenmeye başladığını gösterdiğine dikkat çekiyor. Reel efektif döviz kuru, Türk lirasının diğer ülke para birimlerine göre enflasyon farkı dikkate alınarak düzeltilmiş ortalama değerini ifade ediyor. Endeksin 100’ün altında olması TL’nin geçmiş döneme göre reel olarak değer kaybettiğini, 100’ün üzerinde olması ise değer kazandığını gösteriyor.
