Konut sektöründe uzun süredir gündemde olan “rayiç bedel” düzenlemesi 2026 yılı itibarıyla hayata geçirilmeye hazırlanıyor. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile belediyelerin yürüttüğü ortak çalışmaya göre, tapu kayıtlarındaki rayiç bedeller piyasa değerlerine yaklaştırılacak. Uzmanlar, mevcut rayiç bedellerin 10 ila 15 kat artabileceğini belirtiyor.
Vergi Kaybı 25 Milyar Dolara Yaklaşıyor
Türkiye’de yılda ortalama 1,5 milyon konut el değiştiriyor. Ancak mevcut rayiç bedel uygulaması nedeniyle gerçek satış fiyatı yerine düşük beyan yapılması, yıllık yaklaşık 6 milyar dolarlık vergi kaybına yol açıyor. Prof. Dr. Emre Alkin’in raporuna göre, imarlı araziler ve diğer taşınmazlar da eklendiğinde bu kayıp 25 milyar dolara kadar çıkıyor. Düşük rayiç bedeller, yalnızca vergi gelirini azaltmakla kalmıyor; sigorta tazminatlarının yetersiz kalmasına, kentsel dönüşümün yavaşlamasına ve konut erişilebilirliğinin olumsuz etkilenmesine de neden oluyor.
Tapu Kayıtları Gerçek Değer Üzerinden
Yeni düzenleme ile tapu kayıtlarında yer alan değerler, piyasa koşullarına yakın seviyelere taşınacak. Böylece satış fiyatını destekleyen resmi bir belge niteliği kazanacak, alıcı-satıcı arasındaki fiyat pazarlıkları azalacak ve düşük beyanla işlem yapılmasının önüne geçilecek. Rayiç bedellerin yükselmesi, bankaların kredi teminat değerlerini de artıracak. Bu sayede daha önce krediye uygun bulunmayan taşınmazlar da finansman süreçlerine dahil olabilecek, kredi limitleri genişleyecek.
Belediyeler İçin Gelir Artışı, Sektör İçin Endişe
Yerel yönetimler, yüksek rayiç bedeller sayesinde emlak vergilerinden daha fazla gelir elde edecek. Bu kaynak, altyapıdan parklara, sosyal tesislerden yollara kadar birçok yatırımda kullanılabilecek. Ancak sektör temsilcileri, vergi ve tapu harcı yüklerindeki artışın konut satışlarını yavaşlatabileceği uyarısında bulunuyor. Bu düzenleme, kayıt dışılığı azaltarak şeffaf bir piyasa oluşturma hedefi taşısa da hem alıcı hem satıcı tarafında mali yükleri artıracağı için konut sektöründe tartışma yaratmaya devam edecek.
