Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında son 1,5 yılda gerçekleştirdiği denetimlerle dikkat çekici sonuçlara ulaştı. 2024 yılı Ocak ayından 2025 Haziran ayı sonuna kadar toplam 165 bin 816 iş yeri SGK müfettişleri tarafından denetimden geçirildi. Denetimler neticesinde, yasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen binlerce işverene ağır cezalar kesildi. SGK verilerine göre, denetimlerde 769 iş yerinin tamamen tescilsiz çalıştığı, yani kayıt dışı faaliyet yürüttüğü tespit edildi. Ayrıca 31 bin 355 çalışanın SGK’ya hiç bildirilmeden veya eksik gün/ücretle çalıştırıldığı belirlendi. Bu ciddi ihlaller karşısında ilgili iş yerlerine toplamda 3 milyar 460 milyon 643 bin 412 lira tutarında idari para cezası uygulandı.
Hedef: Kayıt Dışıyla Etkin Mücadele, Güvenceli İstihdam
Bakanlık kaynakları, kayıt dışı istihdamın yalnızca işçilerin sosyal haklarını tehdit etmediğini, aynı zamanda devlete olan prim ve vergi yükümlülüklerinin de yerine getirilmemesi nedeniyle ekonomik dengeleri bozduğunu vurguladı. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde yoğunlaşan kayıt dışı çalıştırma pratikleri, hem çalışanlar hem de kayıtlı işverenler açısından ciddi haksız rekabete yol açıyor. SGK’nın 81 ilde yoğunlaştırılmış denetim faaliyetlerine hız kesmeden devam edeceği bildirildi. Denetimlerde özellikle sektör bazlı risk analizleri, şikayet başvuruları ve veri karşılaştırmaları temel alınırken, son dönemde dijital denetim araçlarının da yaygınlaştırıldığı ifade ediliyor.
İşverenlere Uyarı: Tescilsiz Faaliyete ve Kayıt Dışına Geçit Yok
SGK yetkilileri, işverenleri yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri konusunda bir kez daha uyardı. Kayıt dışı istihdamın hem bireysel hem de kamusal açıdan ciddi sonuçlar doğurduğuna işaret edilerek, yapılan her denetimin istihdamda adalet ve sosyal güvenliğin sağlanmasına katkı sunduğu vurgulandı. Bu kapsamda, 2025 yılının ikinci yarısında da kayıt dışı istihdamla mücadelede cezai yaptırımların daha da sıkılaştırılacağı ve saha denetimlerinin artırılacağı belirtildi. “Sosyal güvenliğin olmadığı bir istihdam, sürdürülebilir değildir” mottosuyla hareket eden SGK, kayıt dışı çalışmayı istisna olmaktan çıkarıp sıfırlamayı hedefliyor.
