Kadınların %28,2’si psikolojik, %18,3’ü ekonomik, %12,8’i fiziksel şiddete uğradı — Dijital şiddet ilk kez ölçüldü. Türkiye’de kadına yönelik şiddetin güncel boyutlarını ortaya koyan “Türkiye Kadına Yönelik Şiddet Araştırması 2024” sonuçları yayımlandı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, TÜBİTAK, Marmara Üniversitesi ve TÜİK iş birliğinde yürütülen araştırma, 15–59 yaş aralığındaki 18 bin 275 kadınla yapılan görüşmelere dayanıyor.
Araştırmanın amacı; kadınların fiziksel, psikolojik, ekonomik, cinsel, dijital şiddet ve ısrarlı takibe maruz kalma oranlarını tespit etmek, risk faktörlerini belirlemek ve toplumsal farkındalığı ölçmek olarak açıklandı.
Kadınların %12,8’i hayatında en az bir kez fiziksel şiddet gördü
Araştırmaya göre, Türkiye’de kadınların %28,2’si psikolojik, %18,3’ü ekonomik, %12,8’i fiziksel şiddete maruz kaldı. Fiziksel şiddet en çok %14,7 oranıyla 35–44 yaş aralığındaki kadınlarda görüldü. Şiddet türlerine göre en yüksek oran ise psikolojik şiddette gözlendi. Özellikle boşanmış kadınların %62’si, evli kadınların %26’sı bu tür şiddeti deneyimledi.
Dijital şiddet ve ısrarlı takip artık araştırma kapsamında
2024 araştırmasında ilk kez dijital şiddet ve ısrarlı takip verileri toplandı.
Kadınların dijital ortamda maruz kaldığı şiddetin %62’si “yabancı biri” tarafından gerçekleşti.
Israrlı takipte de tablo benzer: vakaların %39,6’sında fail yabancı, %32,1’inde eş veya eski eş oldu.
Eğitim seviyesi arttıkça şiddet riski azalıyor
Ekonomik şiddet oranı, eğitim düzeyi yükseldikçe belirgin şekilde düşüyor.
Bir okul bitirmemiş kadınların %31,8’i ekonomik şiddet yaşarken, yükseköğretim mezunlarında bu oran yalnızca %8,9.
Kuzeydoğu Anadolu, fiziksel şiddetin en yoğun görüldüğü bölge
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması’na (İBBS-1) göre fiziksel şiddetin en yoğun yaşandığı bölge %25,9 ile Kuzeydoğu Anadolu, en düşük oran ise %8,8 ile Ortadoğu Anadolu olarak belirlendi.
Son 12 ayda her 10 kadından biri psikolojik şiddet gördü
Son 12 aylık verilerde;
- %11,6 psikolojik,
- %3,7 dijital,
- %3,2 ekonomik,
- %2,6 fiziksel,
- %0,9 cinsel şiddet oranı kaydedildi.
Psikolojik şiddet, en çok yoğun kentlerde yaşayan kadınlarda (%12,2) ve 15–24 yaş aralığında (%15,2) görüldü.
Dijital şiddet de özellikle genç kadınlarda (%7,3) öne çıktı.
En sık neden: “Erkeğin öfke kontrol sorunu”
Eşi veya birlikte olduğu kişi tarafından fiziksel ya da cinsel şiddet gören kadınların %21,7’si şiddetin nedenini erkeğin öfke kontrol sorunu olarak belirtti.
Bu grubu %13,3 ile yetiştirilme tarzı, %13 ile maddi sıkıntılar izledi.
Kadınların yarısı şiddeti kimseyle paylaşmıyor
Araştırmaya göre, şiddet gören kadınların %47,7’si yaşadıklarını hiç kimseyle paylaşmadı.
Şiddeti paylaşan kadınların %31,8’i kendi ailesinden bir kadınla, %10,2’si bir arkadaşıyla konuştu.
Raporun önemi
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, araştırmanın kadına yönelik şiddetle mücadelede veri temelli politikalar geliştirmek için önemli bir adım olduğunu vurguladı.
2024 verileriyle birlikte dijital şiddet ve ısrarlı takip gibi yeni kategorilerin dahil edilmesi, toplumsal farkındalık ve önleme stratejilerinin kapsamını genişletecek.
