Türkiye’de 2024 yılı iç göç verileri, bireylerin yer değişiminde yaşam kalitesi ve ekonomik gerekçelerin belirleyici olmaya devam ettiğini ortaya koydu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, yıl boyunca toplam 2 milyon 624 bin kişi ikamet ettiği ilden başka bir ile göç etti. Bu rakam, 2023 yılına kıyasla düşüş gösterse de, göç sebeplerindeki değişim dikkat çekti.
Konut ve Yaşam Kalitesi Göçü Tetikliyor
2024 yılında göç edenlerin yüzde 19,1’i, daha iyi konut ve yaşam koşulları gerekçesiyle adres değiştirdi. Bu oran, 512 bin 370 kişiye karşılık geliyor ve son dört yılın en yüksek seviyesini işaret ediyor. 2021’de bu oranın yüzde 15,5, 2022’de yüzde 17,2, 2023’te ise yüzde 15 seviyesinde olduğu dikkate alındığında, barınma ve yaşam standardının insanlar üzerindeki etkisinin giderek arttığı görülüyor.
Geniş Tanımlı Ekonomik Gerekçeler Öne Çıkıyor
Göç hareketlerinin temelinde yer alan ekonomik nedenler geniş tanımıyla ele alındığında tablo daha da çarpıcı hâle geliyor. İş bulma, işe başlama, aile yanında yaşama ve daha uygun maliyetli bir yaşam alanı arayışı gibi nedenlerle göç edenlerin toplam sayısı 1 milyon 435 bin 449 kişi olarak hesaplandı. Bu grup, göç edenlerin yüzde 53,5’ini oluşturdu. Ekonomik baskıların göç üzerindeki belirleyici etkisi, özellikle büyük şehirlerden geri dönüşlerde kendini gösterdi.
Aile Yanına Dönüş Artıyor
Aile yanına dönüş ya da memlekete geri göç, 2024’te yüzde 4,6 oranla son yılların en yüksek seviyesine çıktı. Toplamda 122 bin 550 kişi, bu gerekçeyle ikamet ettiği ili değiştirdi. Özellikle ekonomik sıkışıklık yaşayan bireylerin destek ağı olarak yeniden aile yapısına yöneldiği görülüyor.
İstanbul Göçün Merkezi
2024’te en fazla göç alan il 395 bin 485 kişi ile İstanbul oldu. Ankara 202 bin 402 kişi ile ikinci sırada yer alırken, İzmir ise 117 bin 889 kişiyle üçüncü sırada yer aldı. Göçün merkezinde yer alan İstanbul, aynı zamanda en çok göç veren il oldu. Kentten ayrılanların sayısı 369 bin 453 olarak açıklandı. Bu tablo, mega kentin hem cazibe merkezi hem de artan yaşam maliyetleri nedeniyle terk edilen bir şehir konumunda olduğunu gösteriyor. Göç alan en az iller sırasıyla Ardahan, Bayburt ve Tunceli olurken; en az göç veren iller ise Ardahan, Kilis ve Bayburt olarak kayıtlara geçti.
Göç Edenlerin Yarısı Genç
Yaş gruplarına göre dağılımda gençlerin iç göçte başı çektiği görüldü. 20-24 yaş aralığındaki bireyler yüzde 20,5 ile en fazla göç eden yaş grubu oldu. 15-19 yaş aralığı yüzde 13,9 ile onu izledi. Böylece toplam göç edenlerin yüzde 34,4’ü 15-24 yaş arası gençlerden oluştu. Bu veri, üniversite eğitimi, iş arayışı ve kariyer planlamalarının iç göç hareketlerinde belirleyici rol oynadığını ortaya koyuyor.
Yaşam Kalitesi ve Geçim Kaygısı Göçün Ana Dinamikleri
2024 yılı iç göç verileri, Türkiye'de bireylerin yaşam alanı tercihlerini doğrudan etkileyen iki temel unsurun öne çıktığını gösteriyor: daha iyi bir yaşam standardı arayışı ve ekonomik baskılar. Bu iki etkenin toplam göçün yaklaşık üçte ikisini açıklıyor olması, sosyal ve ekonomik politikaların şehirleşme ve nüfus hareketleri üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. Genç nüfusun hareketliliği ise önümüzdeki dönemlerde eğitim, istihdam ve barınma politikalarının daha fazla önem kazanacağını işaret ediyor.
