Yargıtay, milyonlarca emekliyi doğrudan ilgilendiren yeni bir içtihat birleştirme kararına imza attı. Buna göre, kredi kullanan emeklilerin maaşlarına, bankaların talebiyle bloke konulmasının önü açıldı. Bu karar, emekli aylıklarının dokunulmazlığına ilişkin yıllardır süregelen uygulamada köklü bir değişikliğe işaret ediyor.
Emekli Maaşına Bloke Mümkün Hale Geldi
Daha önce emeklilerin maaşlarına haciz ya da bloke konulması yalnızca nafaka ve SGK alacakları gibi istisnai durumlarla sınırlıydı. Ancak Yargıtay’ın içtihatları birleştirme kararıyla birlikte, kredi kullanım sırasında verilen rıza ve onaylara dayanarak emekli maaşına doğrudan bloke uygulanabilecek. Karara göre; tüketici kredisi sözleşmelerinde emeklinin açık rızasıyla yer alan "mahsup, takas, bloke, onay" gibi maddeler geçerli sayılacak ve bankalar bu hükümleri gerekçe göstererek maaş ödemelerine müdahale edebilecek.
Anayasa ve Kanun Hükümleri Gerekçe Gösterildi
Yargıtay kararında Anayasa’nın 48. maddesi temel dayanak olarak gösterildi. Bu maddeye göre her birey, dilediği alanda sözleşme yapma özgürlüğüne sahiptir. Dolayısıyla kredi sözleşmesinde yer alan açık rıza ve onay beyanları da sözleşme serbestisi kapsamında hukuken geçerli kabul edildi. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesinde emekli maaşlarının haczedilemeyeceği belirtilse de, ilgili fıkranın devamında yer alan "borçlunun muvafakati bulunmaması halinde" ifadesi, bankaların kredi sözleşmesi esnasında aldığı rıza beyanlarını geçerli kılıyor.
Emekliler Artık Her Belgeyi Dikkatle Okumak Zorunda
Yeni içtihat, emeklilere yönelik önemli bir uyarı niteliğinde. Artık emekli vatandaşlar, kredi kullanırken imzaladıkları her sözleşmeyi detaylı şekilde incelemek zorunda. Özellikle sözleşmelerde yer alan "maaştan doğrudan tahsilat" ya da "gelirden mahsup" gibi ifadeler, ilerleyen dönemlerde banka tarafından maaşa bloke konulmasına gerekçe olabilecek. Söz konusu uygulamanın, bankalar arasında ne kadar yaygınlaşacağı henüz bilinmiyor. Bazı bankaların blokaj hakkını hemen uygulamaya alması, bazılarının ise geçici süre izleyici pozisyonda kalması bekleniyor.
Maaşın Ne Kadarı Bloke Edilebilecek?
Kararda dikkat çeken bir diğer başlık ise maaşın ne kadarına bloke konulabileceğiyle ilgili açıklığın bulunmaması. Örneğin, 20 bin TL maaş alan bir emeklinin, 23 bin TL taksitli bir kredi kullandığı durumda, maaşın tamamına mı yoksa belli bir oranına mı bloke uygulanabileceği net olarak belirtilmedi. Bu belirsizlik, önümüzdeki süreçte bankalarla emekliler arasında yeni hukuki ihtilaflara yol açabilir.
Karar Oy Çokluğuyla Alındı
Yargıtay’ın içtihat birleştirme kararı bazı üyelerin itirazlarına rağmen oy çokluğuyla kabul edildi ve 17 Temmuz 2025 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Artık emekliler, kredi süreci boyunca imzaladıkları her belgeye azami dikkat göstermek zorunda.
