Avrupa Birliği, kendi bütçesine ek gelir sağlamak amacıyla önemli bir mali düzenlemeye gitmeye hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu, vize muafiyetiyle AB ülkelerine giriş yapan kısa süreli ziyaretçilerden alınan ETIAS başvuru ücretini 7 eurodan 20 euroya çıkarmayı teklif etti. Teklifin kabul edilmesi durumunda bu düzenleme, yeşil ve gri pasaport sahipleri de dâhil olmak üzere vize muafiyetiyle Avrupa’ya seyahat eden tüm yolcuları doğrudan etkileyecek.
ETIAS Nedir ve Kimleri Kapsıyor?
Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi (ETIAS), AB’ye vizesiz seyahat eden ülke vatandaşlarının girişlerini önceden dijital olarak bildirmelerini sağlayan bir güvenlik ve seyahat kontrol mekanizması. Halihazırda sistem üzerinden alınan seyahat izni için 7 euro ücret talep ediliyor. Bu tutar, 18 yaş altı ve 70 yaş üstü yolcular için muafiyet içeriyor. Yeni teklif ile bu ücretin 2026 yılının son çeyreğinden itibaren 20 euroya çıkarılması gündemde. Sistem İrlanda hariç tüm AB ülkeleri ile birlikte İzlanda, Norveç, İsviçre ve Lihtenştayn gibi Schengen bölgesi dışı Avrupa ülkelerine yapılan seyahatleri de kapsıyor.
Amaç: AB Bütçesine Kalıcı Ek Gelir Sağlamak
Avrupa Komisyonu'nun teklifi, Avrupa Birliği'nin 2028–2034 dönemine yönelik uzun vadeli bütçesi olan Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) kapsamında "öz kaynak" oluşturma hedefiyle hazırlanmış durumda. Yeni ETIAS ücreti, doğrudan AB bütçesine tahsis edilecek. Komisyon, yalnızca bu artıştan yılda 300 milyon euro ek gelir elde etmeyi öngörüyor. Bu kaynak, AB'nin pandemi sonrası toparlanma sürecinde artan harcamaları karşılamada önemli bir kalem olarak değerlendiriliyor.
Oylama Süreci ve Yürürlüğe Giriş
Üst düzey bir AB yetkilisinin verdiği bilgiye göre, söz konusu teklif Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi’ne sunuldu. Önemli bir detay ise şu: Diğer bazı mali düzenlemelerin aksine, ETIAS ücret artışı oybirliği gerektirmiyor. Yani üye ülkelerin tamamının onayına ihtiyaç duyulmadan geçmesi mümkün. Bu nedenle teklifin hızla yasalaşması ve birkaç ay içinde kesinleşmesi bekleniyor. Uygulamanın teknik hazırlıkları ise 2026 yılının ikinci yarısında tamamlanacak.
Türk Vatandaşlarını Nasıl Etkileyecek?
Yeşil (hususi) ve gri (hizmet) pasaport sahipleri Türkiye'den Avrupa ülkelerine vizesiz seyahat hakkına sahip. Ancak ETIAS kapsamında bu yolcular da sistem üzerinden onay almak zorunda kalacak. 2026 sonrası uygulanması beklenen yeni ücret tarifesiyle birlikte bu pasaport sahipleri de 20 euro giriş ücreti ödeyecek. Bu düzenleme, Avrupa ülkelerine sık seyahat eden akademisyenler, kamu görevlileri, öğrenciler ve iş insanları için yıllık maliyeti ciddi ölçüde artırabilir.
Avrupa, Ziyaretçiden Gelir Hedefliyor
AB’nin mali mimarisinde uzun süredir gündemde olan "ziyaretçiden gelir" yaklaşımı, ETIAS ücreti üzerinden somut bir adım daha atıyor. Her ne kadar 20 euro bireysel düzeyde makul görünse de, geniş seyahat grupları, öğrenciler ve sık giriş yapanlar için ciddi bir toplam yük anlamına geliyor. Yeni sistem, AB’ye girişin maliyetini artırırken aynı zamanda dijital güvenlik ve kontrol mekanizmasını da güçlendirmeyi hedefliyor.
