Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi ICSID Nedir?

Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi Dünya Bankası çatısı altında faaliyet gösteren bir kuruluştur. ICSID açılımı; International Centre for Settlement of Investment Disputes şeklindedir. Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi ICSID nedir sorusuna kısaca; “uluslararası yatırımcılar ve devletler arasında hukuki ihtilafların çözümü ve uzlaşması için 1966 yılında kurulmuş uluslararası bir tahkim kurumudur” şeklinde cevap verilebilir.

Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi ICSID Nedir Türkiye Üye Mi?

ICSID merkezi Amerika Birleşik Devletleri Başkenti Washington’da bulunmaktadır. Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası’nın icra direktörleri tarafından hazırlanan ve üye ülkeler tarafından imzalanan bir anlaşma ile uluslararası yatırım akışını teşvik etmek ve ticari olmayan riskleri azaltmak için özerk, çok taraflı uzmanlaşmış bir kurumdur.

ICSID, yıllık olarak toplanan ve merkezin genel sekreterini ve genel sekreter yardımcısını seçen, kuralları ve yönetmelikleri onaylayan, merkezin dava işlemlerini yürüten ve merkezin bütçesini ve yıllık raporunu onaylayan İdari Konseyi tarafından yönetilmektedir. Konsey, merkezin sözleşmeli üye devletlerinin her birinden birer temsilciden oluşur ve başkan oy kullanmasa da Dünya Bankası Grubu Başkanı konseye başkanlık etmektedir.

Dünya Grubu çatısı altında faaliyet gösteren ICSID’a üye 163 ülke bulunmaktadır. Bu ülkelerden biri de Türkiye’dir. Merkezin sözleşmesini imzalayan ICSID’in 163 üye ülkesi arasında 162 Birleşmiş Milletler üye devleti ve Kosova yer almaktadır. Bu üye devletlerin 154’ü “sözleşme yapan üye devletler” arasındadır. Sözleşmeyi onaylayan ülkelerden biri de ülkemizdir. Belirli bir anlaşmazlığın tarafları olsun ya da olmasın, tüm ICSID sözleşmeli üye devletleri, ICSID Sözleşmesine göre ICSID tahkim kararlarını tanımak ve uygulamak zorundadır.

Eski üyeler Bolivya ve Ekvador üyelikten 2009 yılında, Venezuela ise 2012 yılında çekilmiştir. ICSID’a üye olduğu halde sözleşmesini onaylamayan ülkeler şunlardır:

• Belize (1986)
• Cibuti (2019)
• Dominik Cumhuriyeti (2000)
• Etiyopya (1965)
• Gine-Bissau (1991)
• Kırgızistan (1995)
• Namibya (1998)
• Rusya (1992)
• Tayland (1985)

ICSID’ı yasal olarak genel sekreter temsil etmektedir. ICSID’ın Genel Sekreteri 2009 yılından bu yana Kanadalı Bayan Meg Kinnear’dır. 2009 yılında bu göreve seçilen Kinnear 2015 yılında yapılan seçimde tekrar bu göreve layık görülmüştür. ICSID Genel Sekreterliği için 2021 yılında yeni bir seçim yapılması beklenmektedir.

Kaynak: https://icsid.worldbank.org/