Para Neden Değerlidir Paranın Değeri Nedir?

Para Neden Değerlidir Paranın Değeri Nedir?

13 Ocak 2020 0 Yazar: Emine Zaman

“Parayı Lidyalılar bulmuştur” cümlesi bir klişe olarak yıllardır söylenegelir. Lidyalılar parayı neden bulmuştur, Lidyalılar parayı nasıl bulmuştur, paradan önce ne kullanılmaktaydı ve para neden değerlidir gibi sorular ise sürekli bu klişe cümlenin gölgesinde kalmıştır. Bu yazımızda para neden değerlidir paranın değeri nedir sorusu başta olmak üzere; paranın değeri nasıl hesaplanır ve paranın değeri neye göre belirlenir gibi soruların cevaplarını da bulabilirsiniz.

Parayı Bulan Lidyalılar Kimdir? Para Ne Zaman Bulunmuştur?

Lidyalılar Batı Anadolu’da Antik Çağ’da yaşamış bir kavimdir. Yani para Anadolu’da bulunmuştur diyebiliriz. Bununla birlikte Lidyalılar Türk mü sorusunun cevabı hayırdır. Zira bahse konu dönemde Türkler Orta Asya’da yaşamakta idi. Lidyalılar Türk değildir.

Lidyalılar parayı Antik Çağ’da bulmuştur. Bir başka görüşe göre de Lidyalılar zaten Sümerlerde ve Mısırlarda olan parayı altın ve gümüş olarak kullanmıştır. Altın neden değerlidir buradan göz atabilirsiniz.

Para Neden Bulundu? Para Neden İcat Edildi?

Para bulunmadan önce alış veriş değiş tokuş yöntemi ile yapılmaktaydı. Bu durum pek çok malın değiş tokuşunda büyük zorluklar meydana gelmesine neden oluyordu. Paranın bulunması bu ihtiyacın giderilmesi amacı ile gerçekleşmiştir. Paradan önce alış veriş malların değiş tokuşu ve “hizmet karşılığı mal” şeklinde yapılmaktaydı.

Para Neden Değerlidir Paranın Değeri Nedir?

Para yakın geçmişe kadar altın ve gümüş gibi değerli metallere basılmaktaydı. Paranın değeri basılı olduğu elementin değerinden gelmekteydi. Bu yüzyılda ise paranın değeri ülkelerin güçleri, ekonomik durumları, altın rezervleri, döviz rezervleri ve ticari etkinlikleri doğrultusunda belirlenmektedir. Para değeri serbest piyasa şartlarında güncel olarak değişmektedir. Dolayısıyla paranın değeri neye göre belirlenir sorusunun günümüzdeki cevabı tek bir şekilde verilemez. Önceden paranın değeri altının saflığına göre belirlenebilirken; günümüzde paranın değeri pek çok farklı etmene göre tayin olunmaktadır.

Para neden değerlidir sorusunun en net cevabı olarak; günümüzde ülkelerin merkez bankaları bastıkları para karşılığında altın rezervi bulundurmak mecburiyetindedirler. Yani cebinizdeki her bir liranın karşılığında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 1 liralık altın rezervi bulundurmaktadır. Cebinizdeki her 1 Euro karşılığında da Avrupa Merkez Bankası 1 Euro’luk altın rezervi saklamaktadır. Günümüzde ülkelerin para birimleri altın rezervi karşılığı basılır ve bu yüzden değerlidir.

Para Neden Değer Kaybeder?

Eski çağlarda paranın değer kaybetmesi; paranın basıldığı gümüş ya da altının daha az saflık oranındaki altına ya da gümüşe basılması ile, yani değerli metaldeki “ayar” düşmesi ile meydana gelmekte idi. Günümüzde ise paranın değer kaybetmesi yine pek çok farklı etkene bağlıdır. Bunlar ülkelerin ekonomik olarak kriz içine girmesi, prestij kaybetmesi, kötü yönetilmesi, elinde bulunan altın rezervinden fazla para basması, devalüasyon, enflasyon gibi onlarca farklı sebep nedeniyle gerçekleşebilir.

Bir Ülkenin Para Biriminin Başka Bir Ülkenin Para Birimine Karşı Değerine Ne Denir?

Bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimine karşı değerine “parite” denilmektedir. Dolayısıyla “Bir ülkenin para biriminin başka bir ülkenin para birimine karşı değerine ne denir?” sorusu “Parite nedir” şeklinde sorulabilir. Bu tanıma yakın olarak “kur” ifadesi de verilebilir. Altın neden değerlidir buradan göz atabilirsiniz.