ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın, göreve başlamasının ardından uygulamaya koymayı planladığı yeni gümrük tarifeleri, Amerikalı tüketiciler için fiyatların yükselmesine ve dolayısıyla yaşam maliyetlerinin artmasına yol açabilir.
Trump, Çin, Meksika ve Kanada gibi ABD’nin en büyük ticaret partnerlerine yönelik yeni tarifeler uygulayacağını duyurdu. Bu durum, küresel ticarette gerginliklerin yeniden tırmanacağına dair endişeleri körüklerken, ABD halkı için enflasyon kaygılarını da yeniden gündeme getirdi. Başkanlık görevini 20 Ocak 2025'te devralacak olan Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, sınır güvenliğini artırma ve ABD’ye uyuşturucu ihracatını engelleme amacıyla tarifeleri gündeme getirdi.
Tarifeler Yüksek Fiyatları Beraberinde Getirebilir
Trump, başkanlık görevine başladığı gün itibarıyla, Meksika ve Kanada'dan gelen tüm ürünlere yüzde 25, Çin'den gelen ürünlere ise yüzde 10 oranında ilave gümrük vergisi uygulayacağını belirtti. Bu tarifeler, ABD’de satılan çok çeşitli ürünlerin fiyatlarını önemli ölçüde artırabilir. Özellikle giysi, oyuncak, mobilya, ev aletleri, ayakkabı ve seyahat ürünleri gibi temel tüketim ürünleri üzerinde ciddi fiyat artışları öngörülüyor.
Bu yeni tarifelerin, Amerikalı tüketiciler üzerinde yıllık 46 milyar ile 78 milyar dolar arasında ek maliyet yaratabileceği tahmin ediliyor. ABD Ulusal Perakendeciler Birliği (NRF) tarafından yayımlanan 4 Kasım tarihli raporda, tarifelerin en çok düşük gelirli aileleri etkileyebileceği vurgulandı. Düşük gelirli kesimler, gelirlerinin büyük kısmını temel ihtiyaçlara harcadığı için, fiyat artışlarından daha fazla olumsuz etkilenebilir.
Trump’ın Tarife Politikaları ve Perakende Sektörü Üzerindeki Etkileri
ABD’nin önde gelen perakende şirketleri, Trump’ın tarifeleriyle ilgili kaygılarını dile getirmeye başladı. Walmart, Lowe’s ve Best Buy gibi büyük perakende zincirlerinin yöneticileri, tarifelerin ürün maliyetlerini artırabileceğine dair uyarılar yaptı. Özellikle Meksika ve Kanada'dan ithal edilen tarımsal ürünler, otomobiller, alkol ve benzin gibi kalemlerin fiyatlarının artması bekleniyor. Bu da tüketicilerin bütçeleri üzerinde ek bir baskı yaratabilir.
Enflasyonist Etki ve Ekonomik Yansımalar
Oxford Economics Başekonomisti Nancy Vanden Houten, Trump’ın tarifelerinin tehdit ettiği gibi uygulanması halinde ABD'deki enflasyonu tetikleyebileceğini belirtti. Tüketicilerin, artan fiyatlar nedeniyle harcamalarını kısıtlaması ve diğer ihtiyaçlarını daha az karşılaması durumunda, bu durumun ekonomik büyüme üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceğini ifade etti. Ayrıca, artan fiyatlar nedeniyle ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz oranlarını düşürme hızını yavaşlatma ihtimali de bulunuyor.
Trump’ın Önceki Tarifeleri ve Gelecekteki Müzakereler
Trump’ın önceki döneminde uygulamaya koyduğu tarifeler, ABD Başkanı Joe Biden döneminde kaldırılmadı, aksine bazılarına yenileri eklendi. Trump’ın yeni açıklamaları, önceki tarifelerle uyumlu bir şekilde, ithal ürünlerin maliyetlerini artırmaya yönelik bir adım olarak görülüyor. Bununla birlikte, bazı analistler, Trump’ın önceki tehditlerini yerine getirmediğini hatırlatarak, bu yeni tarifelerin uygulanmayabileceğini, bunun yerine müzakerelerin bir aracı olabileceğini öne sürüyor. Örneğin, 2019 yılında Trump, Meksika’ya yasa dışı göçü durdurmaması halinde tüm ürünlere gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunmuş ancak bu tehdit gerçekleştirilmemişti.
Trump’ın tarifelere ilişkin son açıklamaları, Amerikalı tüketicilerin yaşam maliyetlerini artırabilecek bir dizi ekonomik etkiyi beraberinde getirebilir. Tarifelerin tam olarak nasıl bir etki yaratacağı ise önümüzdeki dönemde uygulanıp uygulanmayacaklarına ve bu politikaların ABD içindeki ticaret ilişkileriyle nasıl şekilleneceğine bağlı olarak değişecektir.
