Spot piyasa nedir?

Spot piyasa, finansal varlıkların piyasa fiyatı üzerinden anında alım-satım işlemlerinin yapıldığı bir platformdur. Bu piyasa, yatırımcılara varlıklarını gerçek piyasa fiyatıyla, genellikle işlem tarihinden sonraki iki iş günü içinde (T+2) teslim alıp verme imkânı sunar. Spot piyasa, "Nakit Piyasa" olarak da bilinir ve genellikle hisse senedi, döviz ve değerli metaller gibi varlıkların işlem gördüğü bir platformdur.

Spot Piyasanın Temel Özellikleri

Anında Teslim: Spot piyasada, alım-satım işlemi piyasa fiyatından yapılır ve teslimat genellikle işlem tarihinden itibaren iki iş günü içinde gerçekleştirilir. Bu özellik, yatırımcılara piyasa fiyatından hızlı bir şekilde işlem yapma ve varlıklarını elde etme imkânı tanır. Kaldıraç Kullanımı Yok: Spot piyasalarda, işlemler tamamen mevcut varlıklar üzerinden yapılır. Bu, yatırımcıların elindeki mevcut varlıklarla işlem yapmasını sağlar ve kaldıraç kullanımını dışlar. Güvenli ve Yasal Düzenlemeler: Merkezi borsalar, işlem güvenliğini sağlamak ve düzenlemelere uyumlu olmak için çeşitli yasal düzenlemelere tabi tutulur. Bu borsalar, yapılan işlemlerden komisyon alır ve güvenli bir ticaret ortamı sunar. Merkezi borsalar örnek olarak Borsa İstanbul gösterilebilir. Merkeziyetsiz Borsalar: Merkeziyetsiz borsalar ise blockchain teknolojisini kullanarak akıllı sözleşmeler aracılığıyla işlem yapar. Bu borsalar da benzer şekilde alım-satım hizmeti sunar ancak işlemler merkezi bir otoriteye bağlı olmaksızın gerçekleştirilir.

Spot Piyasa Örnekleri

Borsa İstanbul: Borsa İstanbul'da hisse senedi alım satımı, yatırımcılara piyasa fiyatından işlem yapma ve varlıklarını hızlı bir şekilde elde etme fırsatı sunar. Burada gerçekleştirilen işlemler spot piyasa kapsamında değerlendirilir. Döviz Alım Satımı: Bankalarda veya döviz bürolarında döviz alım satımı yapmak da spot piyasa işlemlerine örnektir. Yatırımcılar, dövizleri mevcut piyasa fiyatından alabilir veya satabilirler. Altın Alım Satımı: Kuyumculardan altın almak veya satmak, spot piyasanın bir başka örneğidir. Burada da işlemler piyasa fiyatından ve genellikle anında yapılır. Spot piyasa, yatırımcılara anında teslim ve piyasa fiyatı ile işlem yapma avantajı sağlar. Merkezi ve merkeziyetsiz borsalar aracılığıyla işlem görebilen bu piyasa, yatırım dünyasında önemli bir yer tutar ve yatırımcıların likidite ihtiyacını karşılamada önemli bir rol oynar.