Varlık fonu, ülkenin resmi rezervleri haricinde oluşan birikimleri ifade etmektedir. Ülkenin Merkez Bankası dahilinde bulunan altın, döviz gibi kaynaklar resmi birimleri temsil eder. Cari işlem fazlası bulunan ülkelerde olan ekstra rezerv birimleri de Ulusal varlık fonlarında değerlendirilmektedir. Türkiye'de Varlık Fonu 2016 yılında kurulmuştur.
Varlık fonu nedir? Dünyadaki varlık fonu örnekleri hakkında merak ettiklerinizi Dünyada Varlık Fonu Olan Ülkeler Dünyada Varlık Fonları başlıklı makalenin devamında bulabilirsiniz.
Varlık Fonu Nedir? Varlık Fonu Ne Demek?
Ulusal Varlık Fonu ilk örnekleri 1950'li yıllarda görülmüştür. Ülkelerin Merkez Bankaları'nda bulunan rezerv kaynakların haricinde yeni kaynaklar oluşunca Varlık Fonu uygulaması ortaya konulmuştur. Ülke ekonomisinde oluşan bu ekstra kaynaklar 1950'li yıllarda yaşanan petrol gelirlerindeki artış neticesinde oluşmuştur. Bazı ülkelerde petrol artışı, bazılarında cari fazlalık, değerli metaller, vb. sebeplerden ötürü ülkelerin ekstra kaynakları ortaya çıkmıştır. Ulusal Varlık Fonu kapsamında da bu kaynaklar değerlendirilmiştir. Ulusal Varlık Fonu (UVF) İngilizce Sovereign Wealth Fund (SWF) şeklinde ifade edilmektedir.
Para rezervindeki artıştan kaynaklanan ekstra kaynakların toplandığı bir havuz olarak nitelendirilebilen Ulusal Varlı Fonu devlet kontrolünde bir yatırım kurumudur. Norveç, Ulusal Varlık Fonlarından en büyüğüne sahiptir. Norveç'i Birleşik Arap Emirlikleri takip eder ve bu ülkelerin Ulusal Varlık Fonu kaynağı petroldür. Türkiye Varlık Fonu ortalama bütçesi 200 milyar dolar, kuruluş sermayesi ise 50 milyon TL'dir. Dünyadaki en büyük Ulusal Varlık Fonu'na sahip olan ülkeler, kaynakları ve bütçeleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Dünyada Varlık Fonu Olan Ülkeler Dünyada Varlık Fonları
Dünya üzerinde pek çok ülkenin birden fazla varlık fonu bulunmaktadır. Dünyadaki varlık fonları ve bu varlık fonlarının elinde bulunan toplam varlık miktarlarını Amerikan Doları cinsinden aşağıdaki listede bulabilirsiniz.
| ÜLKE |
FON KISALTMASI |
VARLIK |
| Norveç |
GPF |
871,1 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
ADIA |
792 |
| Çin |
CIC |
746,7 |
| Suudi Arabistan |
SAMA |
598,4 |
| Kuveyt |
KIA |
592 |
| Çin |
SAFE |
474 |
| Hong Kong |
HKMA |
442,4 |
| Singapur |
GIC |
344 |
| Katar |
QIA |
256 |
| Çin |
NSSF |
236 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
ICD |
196 |
| SingapuR |
TH |
193,6 |
| Suudi Arabistan |
PIF/Sanabil |
160 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
ADIC |
110 |
| Avustralya |
AFF |
95 |
| Güney Kore |
KIC |
91,8 |
| Kazakistan |
S-K JSC |
85,1 |
| Kazakistan |
KNF |
77 |
| Rusya |
RNWF |
73,5 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
IPIC |
66,3 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
MDC |
66,3 |
| Libya |
LIA |
66 |
| Rusya |
RRF |
65,7 |
| İran |
NDF |
62 |
| ABD |
APF |
53,9 |
| Cezayir |
RRF |
50 |
| Brunei |
BIA |
40 |
| ABD |
PSF |
37,7 |
| Azerbaycan |
SOFAZ |
37,3 |
| Malezya |
KN |
34,9 |
| Umman |
SGRF |
34 |
| Fransa |
SIF |
25,5 |
| İrlanda |
NPRF |
23,5 |
| Yeni Zelanda |
NZSF |
20,2 |
| ABD |
NMSIC |
19,8 |
| Kanada |
AHSTF |
17,5 |
| Amerika Birleşik Devletleri |
PUF |
17,2 |
| Doğu Timor |
TLPF |
16,9 |
| Şili |
SESF |
15,2 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
EIA |
15 |
| Rusya |
RDIF |
13 |
| Finlandiya |
- |
11,5 |
| Bahreyn |
MHC |
11,1 |
| Peru |
FSF |
9,2 |
| Şili |
PRF |
7,9 |
| Meksika |
ORSFM |
6 |
| Umman |
OIF |
6 |
| İtalya |
ISF |
6 |
| Botsvana |
PF |
5,7 |
| ABD |
PWMTF |
5,6 |
| Trinidad ve Tobago |
HSF |
5,5 |
| Brezilya |
SFB |
5,3 |
| Çin |
CADF |
5 |
| Angola |
FSDEA |
5 |
| ABD |
NDLF |
3,2 |
| ABD |
ATF |
2,5 |
| Kazakistan |
NIC |
2 |
| Nijerya |
BDIC |
1,5 |
| Nijerya |
NSIA |
1,4 |
| ABD |
LEQTF |
1,3 |
| Panama Panama |
FAP |
1,2 |
| Birleşik Arap Emirlikleri |
RIA |
1,2 |
| Bolivya |
FINPRO |
1,2 |
| ABD |
CSF |
1,2 |
| Senegal |
SSIF |
1 |
| Irak |
DFI |
0,9 |
| Filistin |
PIF |
0,8 |
| Venezuela |
FEM |
0,8 |
| Kiribati |
RERF |
0,6 |
| Vietnam |
SCIC |
0,5 |
| Gana |
GPF |
0,45 |
| Gabon |
GSWF |
0,4 |
| Endonezya |
GIU |
0,3 |
| Moritanya |
NFHR |
0,3 |
| Avustralya |
WAFF |
0,3 |
| Moğolistan |
FSF |
0,3 |
| Ekvator Ginesi |
FFG |
0,08 |
| Papua Yeni Gine |
PNGSWF |
X |
| Türkmenistan |
TSF |
X |
| ABD |
WVFF |
X |
| Meksika |
FMP |
X |
|
|
|
Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi hakkındaki yazımız için buraya göz atabilirsiniz.
