Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında gelirini düşük gösteren bazı meslek gruplarına yönelik yeni bir düzenleme hazırlıyor. Bu kapsamda doktorlar, kuyumcular, emlakçılar ve oto galericilere yıllık harç ödeme zorunluluğu getirilecek. Düzenleme, vergi adaletini güçlendirmeyi ve düşük matrah beyanlarını caydırmayı amaçlıyor.
Vergide Adalet Dönemi
Bakanlık kaynakları, uygulamanın “çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi” ilkesiyle uyumlu olacağını belirtiyor. Yeni sistemde, gelir vergisi yükümlülüğü aynen devam edecek ancak buna ek olarak yıllık bazda bir harç alınacak.
Henüz çalışmaları süren uygulamanın kademeli olacağı, yani yüksek gelir beyan edenle düşük beyan edenin aynı miktarda harç ödemeyeceği ifade ediliyor.
Düşük Beyanlar Mercek Altında
Maliye’nin analizlerine göre, bazı mesleklerde beyan edilen gelirler gerçek kazanç seviyesinin oldukça altında. Doktorların geçen yıl aylık ortalama 61 bin TL, kuyumcuların 42 bin TL, galericilerin 7 bin 800 TL ve emlakçıların 5 bin 200 TL gelir beyan ettiği belirlendi. Bu rakamlar, ilgili sektörlerin fiili gelir potansiyeliyle örtüşmüyor.
Eczacıların 66 bin TL, avukatların 33 bin TL, restoran işletmelerinin 20 bin TL, taksicilerin 13 bin TL, market ve bakkalların 10 bin TL, kadın kuaförlerinin 4 bin 700 TL, erkek kuaförlerinin ise 3 bin 600 TL gelir beyan ettiği açıklandı.
Bu veriler, kayıt dışılığın en yoğun olduğu alanlara ışık tutarken, gelir beyanlarının yeniden düzenlenmesi gerektiğine işaret ediyor.
Yaklaşık 180 Bin Mükellef Etkilenecek
Yeni düzenlemenin geniş bir kesimi kapsayacağı belirtiliyor.
Türkiye genelinde 13 bin 500 kuyumcu, 78 bin 500 oto galerici, 86 bin 400 emlak ofisi faaliyet gösteriyor. Ayrıca bireysel olarak çalışan 28 bine yakın doktor da bu kapsamda değerlendirilecek.
Toplamda yaklaşık 180 bin mükellef, yıllık harç uygulamasından doğrudan etkilenecek.
Şimşek: “Kayıt Dışılıkla Mücadelede Dozu Artıracağız”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz aylarda yaptığı açıklamada özellikle kuyumculuk ve hizmet sektörlerine dikkat çekmişti.
Şimşek, bazı meslek gruplarının beyan ettiği gelirlerin gerçek kazançla uyuşmadığını belirterek, “Kayıt dışılıkla mücadelede dozu artıracağız” demişti.
Bakan, kuyumcuların geçtiğimiz yıl aylık ortalama 42 bin TL gelir beyan ettiğini hatırlatarak, “Bu rakam gerçek potansiyelin oldukça altında. Denetimlerle bu tabloyu değiştireceğiz” ifadelerini kullanmıştı.
Yeni Harç Nasıl İşleyecek?
Hazırlıkları süren sistemde, her meslek grubu için farklı tutarda yıllık harç alınması öngörülüyor.
Harcın miktarı henüz belirlenmedi ancak ödeme Gelir İdaresi Başkanlığı aracılığıyla yapılacak.
Uygulama, mevcut vergi sistemine ek bir yükümlülük olarak eklenecek ve gelir beyanını düşük gösteren mükellefleri daha adil bir yapıya yönlendirecek
Amaç: Şeffaf ve Adil Vergi Sistemi
Bakanlık, yeni uygulamayla hem kayıt dışılığı azaltmayı hem de vergi tabanını genişletmeyi hedefliyor.
Uzmanlara göre bu adım, “vergisel disiplinin yeniden inşası” anlamına geliyor.
Gerçek kazancını doğru beyan edenler açısından sistem daha adil hale gelirken, düşük beyanla haksız avantaj sağlayanlar için caydırıcı bir mekanizma devreye alınacak.
