Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayımladığı 2022–2024 dönemi Hayat Tabloları verilerine göre, Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi yükselmeye devam ediyor. Bir bireyin mevcut ölümlülük koşullarında yaşaması beklenen ortalama süre 78,1 yıl olarak ölçüldü. Bu değer, 2021–2023 dönemine kıyasla 0,8 yıl artışa işaret ediyor.
Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi: 78,1 Yıl
Rapora göre, Türkiye’de yeni doğan bir bireyin yaşam süresi beklentisi 78,1 yıl oldu. Cinsiyete göre bu süre:
- Erkeklerde: 75,5 yıl
- Kadınlarda: 80,7 yıl
Kadınların erkeklere göre yaşam süresi avantajı 5,2 yıl ile korunmaya devam ediyor. Bu fark, yaş ilerledikçe azalsa da her yaş grubunda kadınların daha uzun yaşadığı görülüyor.
Yaşa Göre Beklenen Yaşam Süreleri
Yaş ilerledikçe kalan yaşam süresi beklentileri şu şekilde:
15 yaşındaki biri için: 64,3 yıl
- Erkek: 61,7 yıl
- Kadın: 66,9 yıl
30 yaşındaki biri için: 49,9 yıl
- Erkek: 47,5 yıl
- Kadın: 52,3 yıl
- Fark: 4,8 yıl
50 yaşındaki biri için: 30,9 yıl
- Erkek: 28,6 yıl
- Kadın: 33,1 yıl
65 yaşındaki biri için: 18 yıl
- Erkek: 16,3 yıl
- Kadın: 19,6 yıl
- Fark: 3,3 yıl
Yaş ilerledikçe kadın ve erkekler arasındaki yaşam süresi farkının azaldığı, ancak kadınların her yaşta daha uzun yaşadığı dikkat çekiyor.
Eğitim Arttıkça Ömür Uzuyor
TÜİK verileri, eğitim düzeyi ile yaşam süresi arasında doğrudan bir ilişki olduğunu da ortaya koydu. Eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen yaşam süresi de artıyor. 30 yaşındaki bireyler için, ortaöğretim altı ile yükseköğretim mezunları arasında yaklaşık 5 yıl fark bulunuyor. Bu fark hem erkekler hem de kadınlar için geçerli. Sadece yaşamak değil, sağlıklı yaşamak da önemli.
Türkiye’de doğuştan itibaren sağlıklı yaşam süresi ortalama 57,6 yıl olarak hesaplandı:
- Erkeklerde: 58,9 yıl
- Kadınlarda: 56,3 yıl
Kadınlar daha uzun yaşasa da erkekler, ortalama olarak sağlık sorunu olmadan daha fazla yıl yaşıyor. Bu da erkeklerin daha uzun süre aktif ve bağımsız kalma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Veriler, Türkiye’de yaşam süresinin genel olarak uzadığını ve özellikle kadınların hâlâ daha uzun ömürlü olduğunu ortaya koyuyor. Öte yandan, sağlıklı yaşam süresinde erkeklerin kadınları geçmesi dikkat çekici. Eğitim seviyesinin, yaşam kalitesi ve süresi üzerinde belirleyici etkisi ise bir kez daha veriyle kanıtlanmış durumda.
