Geçtiğimiz hafta emtia piyasası, dünya genelindeki jeopolitik gerginlikler, ABD'de açıklanan makroekonomik veriler ve piyasa beklentileriyle şekillendi. Orta Doğu ve Asya'daki tansiyon, fiyatlamalarda dalgalanmaya neden olurken, makroekonomik veriler dolara olan talebi artırdı.
Jeopolitik Riskler ve Asya’daki Gelişmeler Piyasaları Baskıladı
Suriye'de çatışmaların şiddetlenmesi ve İsrail’in artan askeri operasyonları, Orta Doğu’da jeopolitik riskleri tırmandırdı. Suriye'deki 61 yıllık Baas rejiminin çökmesiyle birlikte bölgede artan istikrarsızlık, emtia piyasalarında yön arayışını etkiledi.
Asya cephesinde ise Tayvan ve Çin arasında artan gerilim dikkat çekti. Tayvan Savunma Bakanlığı, Çin donanmasının Tayvan Boğazı ve Batı Pasifik'teki hareketlerini rapor ederken, Çin'in Tayvan lideri Lai Ching-te’nin Pasifik ada ülkelerine ziyaretine sert tepki göstermesi piyasalar üzerindeki baskıyı artırdı.
ABD Verileri ve Doların Güçlenmesi
ABD'de açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), kasım ayında yıllık %2,7 artışla beklentilere paralel seyretti. Ancak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) %3 ile beklentilerin üzerinde bir yükseliş göstererek, üretici enflasyonunun Şubat 2023'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştığını ortaya koydu.
Analistler, özellikle gıda fiyatlarındaki artışın ÜFE üzerindeki etkisine dikkat çekerken, hizmet fiyatlarındaki ılımlı seyir enflasyonun kontrol altında kalabileceğine dair umut verdi.
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimlerini daha yavaş bir tempoda gerçekleştirebileceğine yönelik beklentiler ve Başkan Trump’ın ticaret ortaklarına ek gümrük vergileri getireceğini açıklaması dolara olan talebi artırdı. Dolar endeksi geçen hafta %1’e yakın artışla 106,9 seviyesine çıktı.
Çin Ekonomik Toplantısı ve Altın Tahminleri
Çin’in yıllık Ekonomik Çalışma Konferansı sonrası yapılan açıklamalarda, dış koşullardaki zorluklara rağmen ülke ekonomisinin yukarı yönlü eğiliminin devam ettiği belirtildi. Ancak teşvik detaylarının eksikliği, yatırımcıların satış eğiliminde etkili oldu.
ABD'nin önde gelen yatırım bankalarından Goldman Sachs, Fed’in faiz indirimleri ve merkez bankalarının altın alımlarına devam etmesi nedeniyle altın fiyatlarının 2025 yılında 3 bin dolar seviyesini aşabileceğini öngördü. Heraeus Precious Metals ise altın fiyatlarının ons başına 2 bin 450 ile 2 bin 950 dolar arasında seyredeceğini tahmin etti.
Gümüş tarafında ise güneş enerjisi sektöründen gelen talebin etkisiyle endüstriyel kullanımdaki büyümenin devam etmesi bekleniyor. Ancak şirket, platin piyasasının 2025'te otomotiv sektöründen gelen talebe rağmen arz açığı vermeye devam edeceğini öngörüyor.
Petrol ve Hububat Raporları
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) verilerine göre, küresel petrol üretimi kasım ayında günlük 130 bin varil artarak 103 milyon 440 bin varile ulaştı. OPEC+ grubu dışındaki ülkelerden gelen üretim artışlarının önümüzdeki yıl arzda belirleyici olacağı tahmin ediliyor.
ABD Tarım Bakanlığı (USDA), dünya pirinç üretim tahminini 533,81 milyon ton olarak revize etti. Ancak Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), aynı tahmini 100 bin ton azaltarak 538,8 milyon ton olarak açıkladı.
Rusya'dan Suriye'ye buğday sevkiyatlarının ise yeni hükümetin belirsizliği ve ödeme sorunları nedeniyle durduğu bildirildi.
Kahve ve Kakao Fiyatlarında Dikkat Çeken Artış
Hava koşullarının olumsuz etkileriyle Brezilya ve Vietnam’da üretimin azalması, küresel kahve fiyatlarını %80 oranında artırdı. Hollanda merkezli kahve üreticisi JDE Peet's, fiyatlara %30 oranında zam yapılacağını açıkladı. Bu artışların mart sonuna kadar uluslararası tüketicileri etkilemesi bekleniyor.
Kakaoda ise olumsuz iklim koşulları ton başına fiyatların %14,7 artmasına neden oldu. Şeker fiyatları %5 yükselirken, pamuk fiyatları yatay seyretti.
Piyasalarda Haftalık Performans
Altın, platin ve paladyum haftayı sırasıyla %0,6, %1 ve %0,9 artışla tamamlarken, gümüş %1,7 oranında değer kaybetti. Petrol fiyatlarında ise Brent petrol %0,1, doğal gaz ise %8,8 yükseliş kaydetti. Chicago Ticaret Borsası’nda buğday fiyatları %0,9 gerilerken, pirinç ve mısır fiyatlarında artış görüldü.
Geçen haftaki karmaşık seyir, hem jeopolitik hem de ekonomik unsurların emtia piyasası üzerindeki güçlü etkisini bir kez daha gözler önüne serdi. Uzmanlar, önümüzdeki süreçte siyasi gelişmelerin ve merkez bankalarının politikalarının piyasaların yönü üzerinde belirleyici olacağı görüşünde.
