Türkiye’nin dış ticaret performansını ortaya koyan Eylül 2025 dış ticaret endeksleri yayımlandı. Buna göre ihracat birim değer endeksi yıllık bazda artış gösterirken, ihracat miktar endeksi düşüş kaydetti. İthalat tarafında ise birim değer endeksi sınırlı yükseliş sergilerken, miktar endeksi güçlü bir artışla dikkat çekti. Eylül 2025’te ihracat birim değer endeksi, geçen yılın aynı ayına göre %6,0 artış kaydetti.
Alt sektörlerde tablo şöyle şekillendi:
- Gıda, içecek, tütün: %11,1 artış
- Ham maddeler (yakıt hariç): %6,9 artış
- Yakıtlar: %7,1 düşüş
- İmalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç): %5,8 artış
Birim değer endeksindeki artış, özellikle gıda ve imalat sanayi ürünlerindeki fiyat hareketlerinden kaynaklandı.
İhracat Miktar Endeksi %3 Azaldı
İhracat miktar endeksi ise Eylül 2025’te geçen yılın aynı ayına göre %3,0 azaldı. Sektörel hareketler şu şekilde gerçekleşti:
- Gıda, içecek ve tütün: %11,9 azalış
- Ham maddeler: %1,0 azalış
- Yakıtlar: %28,9 artış
- İmalat sanayi: %3,1 azalış
Yakıt ihracatındaki güçlü artış dışındaki tüm sektörlerde miktar bazlı düşüş kaydedildi.
İthalat Birim Değer Endeksi %1,7 Arttı
İthalat birim değer endeksi yıllık bazda %1,7 arttı. Alt kalemlerde durum şöyle:
- Gıda, içecek ve tütün: %10,2 artış
- Yakıtlar: %9,1 düşüş
- Ham maddeler: %4,5 düşüş
- İmalat sanayi: %2 artış
İthalat birim değerinde özellikle gıda grubundaki artışın belirleyici olduğu görülüyor.
İthalat Miktar Endeksi %6,9 Arttı
İthalat miktar endeksi Eylül 2025’te yıllık bazda %6,9 artarak dış ticaret tarafında talep yönlü canlılığı gösterdi. Sektör bazında değişimler:
- Gıda, içecek ve tütün: %10,9 artış
- Ham maddeler: %3,2 artış
- Yakıtlar: %6,1 artış
- İmalat sanayi: %3,5 artış
Tüm ana sektörlerde yıllık bazda ithalat hacmi yükseldi.
Arındırılmış Verilerde Karışık Görünüm
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış serilerde dış ticaret performansında karşıt yönlü hareketler izlendi.
- İhracat miktar endeksi Ağustos 2025’e göre %7,5 azalarak 140,9’a geriledi.
- Takvim etkisinden arındırılmış yıllık değişim ise %6,7 düşüş olarak hesaplandı.
- Arındırılmış ithalat miktar endeksi ise aynı dönemde %5,8 artarak 120,5 değerine yükseldi.
- Takvim etkilerinden arındırılmış yıllık artış %3,7 olarak gerçekleşti.
Bu görünüm, ihracat hacminde zayıflama yaşanırken ithalat hacminin artış eğilimini koruduğuna işaret ediyor.
Dış Ticaret Haddi 89,4’e Yükseldi
Eylül 2024’te 85,8 olan dış ticaret haddi, Eylül 2025’te 89,4 seviyesine yükseldi. Bu artış, ihracat birim değerlerinin ithalat birim değerlerine göre daha hızlı yükseldiğini gösteriyor. Oranın yükselmesi, Türkiye’nin dış ticarette göreli fiyat avantajının iyileştiği anlamına geliyor. Eylül 2025 dış ticaret endeksleri, fiyat bazlı göstergelerde ihracatın güçlü seyrettiğini, ancak miktar bazlı göstergelerde zayıflama yaşandığını ortaya koyuyor. İthalat tarafında ise birim değer artışı sınırlı kalırken ithalat hacminin yükseldiği görülüyor. Dış ticaret haddindeki artış ise fiyat dengesi açısından olumlu bir sinyal olarak öne çıkıyor.
