Dünya Bankası’nın “Findex 2025” raporu, mobil teknolojinin düşük ve orta gelirli ülkelerde bireysel finansal yönetimi dönüştürdüğünü ortaya koydu. Mobil ödeme sistemleri ve dijital banka hesaplarının yaygınlaşması, yalnızca bireylerin tasarruf alışkanlıklarını güçlendirmekle kalmadı; aynı zamanda kayıt dışı ekonomiyle mücadelede de önemli bir rol oynadı. Rapora göre, gelişmekte olan ülkelerde yetişkinlerin yüzde 10’u artık mobil ödeme sistemlerini kullanırken, yüzde 40’ı mobil banka hesabına sahip. Özellikle Sahra Altı Afrika’da bu oran yüzde 35’e ulaşırken, Türkiye’nin dahil olduğu Avrupa ve Orta Asya bölgesi %94’lük cep telefonu kullanım oranı ile tüm bölgeler arasında internet erişiminin en yüksek olduğu bölge konumunda.
Dijital Finans, Ekonomik Dayanıklılığı Artırıyor
Mobil finans teknolojileri, bireylerin tasarruflarını düşük maliyetle yönetmesine olanak tanıyor. Aynı zamanda mikro işletmelerin, kadınların ve kırsal kesimlerin finansal hizmetlere erişimini artırarak ekonomik kapsayıcılığı güçlendiriyor. Dünya Bankası raporu, dijital finansal kapsayıcılığın yalnızca bireysel değil, aynı zamanda ulusal düzeyde ekonomik dayanıklılığa katkı sağladığını vurguluyor.
1,3 Milyar Yetişkin Hâlâ Dışarıda
Raporda, dünya genelinde yetişkinlerin yüzde 80’inin dijital ortamda bir finansal hesaba sahip olduğu ancak 1,3 milyar insanın hâlâ bu sistemlerin dışında kaldığı belirtildi. Bu kesimin büyük bölümü kadınlar, kırsalda yaşayanlar ve düşük gelirli gruplardan oluşuyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki kadınların banka hesabı sahibi olmama nedenleri arasında aile üyelerine bağımlılık ve toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri öne çıkıyor.
Nakit Kullanımı Hâlâ Yaygın
Türkiye’de dijitalleşme artmasına rağmen ödemelerin yüzde 40’ının hâlâ nakit üzerinden yapıldığına dikkat çekilen raporda, borçlanma tarafında ise kredi kartı kullanımının baskın olduğu ifade edildi. Özellikle kadınların banka hesabı açma oranının düşük kalması, finansal katılım açısından çözülmesi gereken temel sorunlardan biri olarak gösteriliyor.
Tarım ve Kamu Ödemeleri Dijitalleşmeyi Tetikleyebilir
Dünya Bankası, dijital ödeme sistemlerinin yaygınlaştırılmasında özellikle tarım destekleri, gıda ürünlerinin satışı ve kamu yardımlarının dijitalleştirilmesinin etkili olabileceğini belirtiyor. Elektrik ve doğalgaz gibi düzenli faturaların da mobil bankacılık ile ödenmesi, hesap sahipliği oranlarını artırma potansiyeli taşıyor.
