Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından yayımlanan Kasım 2025 Ücret Kayıpları İzleme Raporu, Türkiye’de ücretlilerin enflasyon baskısı altında ciddi alım gücü kaybı yaşadığını ortaya koydu. Rapora göre, mevcut asgari ücretin 6 bin 322 TL’lik kısmı enflasyon ve vergi yükü nedeniyle eridi. DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre, 2025 yılı başında yürürlüğe giren brüt asgari ücretin nominal değeri artsa da, yüksek enflasyon ve vergi kesintileri nedeniyle reel gelir ciddi biçimde azaldı. Raporda, “asgari ücretli çalışanlar yılın ikinci yarısına girerken gelir artışı değil, gelir kaybı yaşıyor” ifadesi dikkat çekti. Haziran – Kasım döneminde açıklanan TÜFE verileri üzerinden yapılan değerlendirmeye göre, asgari ücretin satın alma gücü özellikle gıda, barınma ve ulaştırma kalemlerinde belirgin şekilde zayıfladı.
Vergi Politikaları Üzerinde Eleştiri
Rapor, enflasyonun yanı sıra vergi sisteminin de ücret erozyonuna neden olduğunu vurguluyor. DİSK-AR analizine göre, gelir vergisi dilimlerinin güncel fiyat artışlarına göre düzenlenmemesi, çalışanların yıl ortasında daha yüksek vergi dilimine girmesine yol açıyor. Bu durum, asgari ücretin fiilen düşmesine neden oluyor. Raporda şu değerlendirme yer aldı: “Enflasyon karşısında nominal ücret artışları yeterli değil. Gelir vergisi ve SGK prim kesintileri, çalışanların maaşından en az bir asgari ücret kadar alım gücü kaybına yol açıyor.” DİSK-AR verilerine göre, yılın ilk on ayında asgari ücretlinin toplam kaybı 6.322 TL’ye ulaştı. Bu tutar, mevcut net asgari ücretin yaklaşık %22’sine denk geliyor. Raporda ayrıca, yılın son iki ayında enflasyonun benzer şekilde devam etmesi halinde bu kaybın 7 bin TL’yi aşabileceği öngörüsüne yer verildi.
Temel Harcamalarda En Fazla Artış Gıdada
Raporda, alım gücünü en çok düşüren kalemlerin başında gıda ve kira geldiği belirtildi. TÜİK verilerine göre gıda fiyatlarında yıllık artış %78, kiralarda ise %110 seviyelerine ulaştı. DİSK-AR, asgari ücretlinin gıda harcamalarının payının toplam gelir içinde %35’i aştığını, dolayısıyla bu kalemdeki artışların doğrudan yaşam standartlarını etkilediğini vurguladı. Raporun sonuç bölümünde DİSK-AR, asgari ücretin yıl ortasında yeniden güncellenmesi ve çalışanlar için vergi muafiyeti getirilmesi gerektiğini belirtti. Öneriler arasında ayrıca, temel gıda ürünlerinde KDV indirimi, düşük gelir grubundaki çalışanlar için gelir desteği mekanizması ve otomatik ücret güncellemesi sisteminin hayata geçirilmesi de yer aldı. “Asgari ücret, enflasyon karşısında koruyucu değil, gerileyici hale geldi. Ücret politikaları, çalışanı değil bütçe dengesini önceleyen bir yapıya dönüştü.”
Yıl Sonu Beklentisi: Yeni Zam Gündemde
Ekonomi çevrelerinde, Aralık ayında açıklanacak enflasyon verileri ile birlikte 2026 yılı asgari ücretinin yeniden belirlenmesi bekleniyor. Uzmanlar, DİSK-AR raporunun kamuoyundaki ücret artışı tartışmalarına yön verebileceğini, özellikle asgari ücret tespit komisyonu görüşmelerinde bu verilerin gündeme geleceğini öngörüyor.
