Gelir ortaklığı senetleri (GOS), devletin sahip olduğu ulaşım, haberleşme ve enerji tesislerinin gelirine ortak olma fırsatı sunan bir yatırım aracıdır. Türkiye’de 1984 yılında çıkarılan Tasarrufları Teşvik ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkındaki Kanun ile birlikte hayata geçen bu senetler, yatırımcıların devlet projelerine katkıda bulunarak, bu projelerin gelirlerinden pay almasına imkan tanır. GOS, özellikle köprü, baraj, elektrik santrali, ulaşım ağları ve telekomünikasyon sistemleri gibi büyük altyapı projelerini kapsar.
Gelir Ortaklığı Senetlerinin Yapısı ve İşleyişi
Gelir ortaklığı senetleri, bir ana senet ve kuponlardan oluşur. Devlete bağlı kurumların elde ettiği kazançlar, Merkez Bankası’nda açılan bir fon hesabına aktarılır ve burada biriken gelirler, senet sahiplerine önceden belirlenmiş oranlar doğrultusunda dağıtılır. Örneğin, bir barajın gelirine ortak olan yatırımcı, bu barajın faaliyetlerinden elde edilen gelir üzerinden düzenli kâr payı alır. GOS’un temel işleyiş prensibi, devlete ek kaynak yaratmak ve yatırımcılarına somut bir varlığa dayanan güvenilir kazanç sağlamaktır.
Gelir ortaklığı senetleri, faiz getirisinin yanı sıra tesisin mali performansına da bağlıdır. Bu nedenle yatırımcılar, gelirini artıran tesislerden daha fazla kazanç elde edebilir. Bu özellik, GOS’u diğer yatırım araçlarından ayırır ve özellikle faizden kaçınan yatırımcılar için cazip bir seçenek haline getirir.
Gelir Ortaklığı Senetlerinin Özellikleri
Gelir ortaklığı senetleri, çeşitli versiyonlara sahiptir. Münferit senetler, yalnızca belirli bir sistemin altyapısına ortak olmayı sağlar. Grup senetleri ise birden fazla tesisin gelirine ortak olma imkanı sunar. Ancak, bu senetler pay senedi niteliği taşımaz ve yatırımcısına herhangi bir mülkiyet hakkı vermez. Bu durum, gelir ortaklığı senetlerinin yatırımcılara yalnızca kurum veya tesisin gelirinden faydalanma hakkı tanıdığı anlamına gelir.
Yatırımcılar, bu senetleri 3 veya 5 yıl vade ile alabilir ve istenilen zamanda nakde çevirebilir. Senetlerin getirisi, tesisin geliriyle doğrudan ilişkilidir. Tesisin mali performansı arttıkça GOS getirisi de yükselir. Bu özellik, GOS’u riskli yatırımlara göre daha güvenli ve stabil bir seçenek haline getirir.
Gelir Ortaklığı Senetlerinin Avantajları
GOS’un en büyük avantajlarından biri, yatırımcıya faiz dışında bir kazanç sunmasıdır. Bu sayede, faiz kullanmak istemeyen yatırımcılar için uygun bir yatırım aracı olarak öne çıkar. Ayrıca, gelir ortaklığı senetleri sayesinde devlet projelerine yatırım yaparak, ülkenin ekonomik büyümesine katkıda bulunurken, kendiniz için güvenilir ve sürekli bir gelir kaynağı yaratabilirsiniz.
Yatırımcılar açısından bir diğer avantaj, bu senetlerin somut bir varlığa dayalı olmasıdır. Bir köprü, baraj ya da enerji santrali gibi büyük ölçekli projelere yatırım yapmanın sunduğu güvenilirlik, yatırımcıların tercihlerini bu yönde kullanmalarına neden olur.
Gelir Ortaklığı Senetleri Nasıl Alınır?
Gelir ortaklığı senedi almak isteyen bireyler için süreç oldukça basittir. Öncelikle gelirine ortak olmak istediğiniz devlet kurumunun ya da tesisin halka açılması gerekir. Bu süreçte, kurumların gelirleri Hazine tarafından Kamu Ortaklığı Fonu’na aktarılır ve başvuru yapılabilir hale gelir. Tüm gerçek ve tüzel kişiler GOS başvurusunda bulunma hakkına sahiptir.
Başvuru süreci, ilgili bankalar aracılığıyla yürütülür. Başvurunun onaylanmasının ardından, seçilen tesisin gelirine ortak olunarak, yatırımcının kazancı güvence altına alınmış olur. Böylece yatırımcı, bütçesine ek bir kaynak sağlamış olur.
Sonuç
Gelir ortaklığı senetleri, devlet projelerine katkıda bulunmak ve bu projelerden kazanç elde etmek isteyen yatırımcılar için güvenilir ve kazançlı bir seçenektir. Faizsiz kazanç sağlama imkanı, somut varlıklara dayalı olması ve devlet garantisi ile yatırımcılarına cazip fırsatlar sunar. GOS, özellikle büyük altyapı projelerinin finansmanında önemli bir rol oynamaya devam ediyor ve gelecekte de güvenilir bir yatırım aracı olarak öne çıkması bekleniyor.
