Finansal piyasalarda şirketler, büyüme ve operasyonlarını finanse etmek amacıyla sermaye artırımı yaparak hisse senedi ihraç ederler. Bu hisse senetleri arasında yatırımcılara ek ayrıcalıklar sunan özel bir tür olan imtiyazlı hisse senedi (altın hisse), pay sahiplerine kâr dağıtımı, tasfiye payı ve oy hakkı gibi konularda öncelikler sağlar. Peki, imtiyazlı hisse senedi nedir, özellikleri ve avantajları nelerdir, nasıl satın alınır?
İmtiyazlı Hisse Senedi Nedir?
İmtiyazlı hisse senedi, şirket esas sözleşmesinde hüküm bulunması kaydıyla pay sahiplerine belirli ayrıcalıklar sağlayan hisse türüdür. Diğer hisse senetlerine kıyasla sahiplerine kâr payı dağıtımında, oy kullanımında ve sermaye artırımlarında öncelik tanır. Önemli bir detay ise bu ayrıcalıkların pay sahibine değil, doğrudan hisse senedine bağlı olmasıdır. Yani, bu hisselerin devri durumunda imtiyazlar da yeni sahibine geçer.
Ancak, imtiyazlı hisse senetlerinin ihraç edilebilmesi için şirket esas sözleşmesinde buna ilişkin açık bir hükmün bulunması gereklidir. Eğer bu tür bir hüküm yoksa, esas sözleşmede değişiklik yapılmadan imtiyazlı hisse senedi ihracı mümkün olmaz. Pay sahiplerinin oy birliği ile dahi imtiyazlı hisse çıkarılamaz; bu durum tamamen şirketin kuruluş ya da esas sözleşmesindeki düzenlemelere bağlıdır.
İmtiyazlı Hisse Senedinin Özellikleri
İmtiyazlı hisse senetleri, adi hisse senetlerine göre yatırımcılara belirli avantajlar sunar. Bu özellikler arasında en dikkat çekici olanlar şunlardır:
Rüçhan Hakkı: İmtiyazlı hisse sahipleri, bedelli sermaye artırımına öncelikli olarak katılabilir. Bu hak, şirketin mevcut ortaklarına yeni hisselerden ilk olarak satın alma imkânı tanır.
Oy Hakkı: İmtiyazlı hisse senetlerine tanınan oy hakları, genellikle adi hisselere göre daha güçlüdür. Bu durum, özellikle şirketin önemli kararlarında söz sahibi olma açısından yatırımcılar için önemlidir.
Kâr Payı (Temettü): İmtiyazlı hisse sahipleri, şirketin kârından belirli oranlarda temettü alma hakkına sahiptir. Temettü ödemesi, yıllık bilançoya göre belirlenen kârdan yapılabilir.
Yönetim Kuruluna Aday Gösterme: İmtiyazlı hisse sahipleri, şirketin yönetim kuruluna aday gösterme hakkına da sahiptir. Bu süreç, özel bir kurulun toplantısı ve kararları doğrultusunda yürütülür.
İmtiyazlı Hisse Senedinin Avantajları
İmtiyazlı hisse senetleri, yatırımcılara sunduğu ayrıcalıklar sayesinde çeşitli avantajlar sağlar. Bu avantajlar, yatırımcıların şirket yönetiminde daha fazla söz sahibi olmalarını ve kâr dağıtımlarından öncelikli faydalanmalarını sağlar. İmtiyazlı hisse senedi sahiplerinin adi hisse sahiplerine kıyasla öncelikli olarak oy hakkı kullanabilmesi, sermaye artırımlarında ve tasfiye süreçlerinde avantajlı konuma gelmesi bu hisse türünün çekiciliğini artırır. Ayrıca, bu hisselere sahip yatırımcılar, şirketin yönetim kuruluna aday gösterebilme yetkisine sahip oldukları için yönetimsel süreçlerde aktif rol alabilirler.
İmtiyazlı Hisse Senedi Nasıl Alınır?
İmtiyazlı hisse senedi satın almak, diğer hisse senetleri ile benzer bir süreç izler. Bunun için ilk adım olarak Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) lisansı bulunan bir aracı kurumda yatırım hesabı açılması gereklidir. Yatırım hesabı açıldıktan sonra borsada işlem yaparak hisse senedi satın almak mümkündür. Hisse senedi alım işlemi, genellikle internet bankacılığı veya bağımsız aracı kurumlar üzerinden yapılabilir. Bağımsız aracı kurumlar ile işlem yapmak için ilgili kurumun internet sitesi üzerinden hesap açma işlemi gerçekleştirilir. Sonrasında borsa üzerinden imtiyazlı hisse senetleri satın alınarak portföy oluşturulabilir.
Sonuç
İmtiyazlı hisse senetleri, yatırımcılara sağladığı avantajlar ve şirket yönetimindeki etkili rolüyle finansal piyasalar içinde önemli bir yere sahiptir. Şirket kârından temettü alma, oy kullanma ve yönetim kuruluna aday gösterme gibi haklar sunan bu hisse türü, pay sahiplerine büyük fırsatlar tanır. Ancak, imtiyazlı hisse senedi alımında doğru yatırım stratejisi izlemek ve piyasa koşullarını dikkate almak önemlidir.
