Özbekistan, ürettiği pamuğun tamamını yerel fabrikalarda işleyerek tekstil ihracatını büyütüyor. 2023'te 3,1 milyar dolarlık tekstil ihracatına imza atan ülke, 2030'da bu rakamı 8 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Pamuk üretiminde dünya sıralamasında ilk 8 ülke arasında yer alan Özbekistan, tekstil sektöründe gerçekleştirdiği atılımlarla dikkat çekiyor. Ülke, ürettiği pamuğun tamamını yerli fabrikalarda işleyerek katma değeri yüksek ürünler ihraç ediyor.
Pamuk Ekimi ve Üretimi
Her yıl yaklaşık 1 milyon hektar alanda pamuk ekimi yapılan Özbekistan'da bu yıl 3,1 milyon ton pamuk hasat edildi. Hasattan elde edilen 1-1,1 milyon ton pamuk lifi, ülke ekonomisinde büyük bir yer tutuyor. Eski Sovyetler Birliği döneminde "pamuk deposu" olarak bilinen Özbekistan, bağımsızlık sonrası tekstil sektörünü geliştirmek için kapsamlı yatırımlar gerçekleştirdi.
Tekstil Sektöründe Hızlı Yükseliş
Özbek hükümeti, 2020 yılında pamuk ihracatını tamamen yasaklama kararı alarak üretilen pamuğun yerel fabrikalarda işlenmesini sağladı. Bu kararla birlikte tekstil sektörüne büyük teşvikler verilirken, yeni iplik ve tekstil işletmeleri devreye alındı.
2016'da ülkede binden fazla tekstil işletmesi faaliyet gösterirken, Ocak 2024 itibarıyla işletme sayısı 6 bini aştı. Aynı zamanda sektör, 570 bin kişiye istihdam sağlayarak ekonominin lokomotiflerinden biri haline geldi.
Rekor Büyüme: Üretim ve İhracatta Artış
2016'da yaklaşık 2 milyar dolar olan tekstil üretimi, 2023 yılında 8,2 milyar dolara yükseldi. Bu dönemde üretim 4,2 kat artarken, tekstil ihracatı da önemli bir yükseliş gösterdi.
2016’da 899 milyon dolar olan tekstil ihracatı, 2023’te 3,1 milyar dolara ulaştı.
2023'te ihraç edilen tekstil ürünlerinin 1 milyar 252 milyon doları hazır triko ve konfeksiyon ürünlerinden oluştu.
Aynı dönemde 307,7 milyon dolarlık örme kumaş, 176,5 milyon dolarlık nakışlı kumaş ve 56,2 milyon dolarlık çorap ürünleri ihraç edildi.
Hedef: 2030'da 8 Milyar Dolarlık İhracat
Özbek hükümeti, 2024-2030 yılları arasında tekstil sektöründe 5 milyar dolarlık yatırım projelerini hayata geçirmeyi planlıyor. Ülke, 2030 yılına kadar tekstil ihracatını 8 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Uluslararası Pazarlarda Güçlü Varoluş
2023 yılında Özbekistan, 83 ülkeye 700 çeşit tekstil ürünü ihraç etti. Başlıca ihracat pazarları arasında Rusya, Kırgızistan, Çin ve Türkiye yer alıyor. Türkiye, Özbekistan’dan en çok pamuk ipliği satın alan ülkeler arasında bulunuyor.
Avrasya’nın Tekstil Devi Olma Yolunda
Ekonomi uzmanı Uluğbek Yakubov, Özbekistan’ın tekstil sektöründe gerçekleştirdiği yatırımların ülkeyi Avrasya’nın tekstil devi olma yoluna taşıdığını vurguladı. Yakubov, şunları kaydetti:
“Zorla çalıştırma ve çocuk işçiliği nedeniyle Özbek pamuğuna karşı başlatılan uluslararası boykotun 2022'de kaldırılması, sektöre önemli bir ivme kazandırdı. Ayrıca, Avrupa Birliği'nin GSP Plus statüsünün 2027’ye kadar uzatılması, Özbekistan’ı yabancı yatırımcılar için cazip hale getiriyor.”
Yakubov, ülkede büyük miktarda pamuğun üretilmesinin Özbekistan'ın yakın gelecekte dünyanın en önemli tekstil ülkeleri arasındaki yerini sağlamlaştıracağını belirtti.
Tekstil sektörüne yaptığı yatırımlarla dikkat çeken Özbekistan, hem üretimde hem ihracatta hızlı bir büyüme gösteriyor. Özellikle pamuk ihracatını durdurup yerel üretimi destekleyen politikalar, ülkeyi Avrasya’nın yükselen tekstil gücü haline getiriyor.
