Stopaj Nedir?
Stopaj, kelime anlamı olarak "kesinti" anlamına gelir. Vergi mevzuatında ise, belirli bir gelirin, daha sahibine ulaşmadan önce vergi kesintisine uğramasıdır. Bu kesinti, ödemeyi yapan kişi veya kurum tarafından yapılır ve doğrudan vergi dairesine iletilir. Bir başka deyişle: Gelir sahibinin kendisi vergi ödemez; bu vergi, ona ödeme yapan kurum ya da kişi tarafından kesilerek devlet adına tahsil edilir.
Hangi Alanlarda Stopaj Uygulanır?
Stopaj, çok farklı gelir türlerinde uygulanabilir. Bunlar arasında:
- Ücret gelirleri (maaş, yevmiye gibi)
- Kira gelirleri (konut veya iş yeri)
- Mevduat faizleri
- Tahvil ve bono gelirleri
- Serbest meslek ödemeleri
- Temettü (kâr payı) dağıtımları
- Yatırım fonu kazançları
- Stopaj kapsamına giren hizmet alımları (örneğin danışmanlık, reklam vb.)
Stopaj Nasıl Hesaplanır?
Stopaj oranları, gelirin türüne ve süresine göre değişkenlik gösterir. Vergi oranları Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı kararıyla belirlenir. İşte hesaplama adımları:
- Brüt Gelirin Belirlenmesi: Stopaj, brüt tutar üzerinden hesaplanır. Örneğin, 100.000 TL’lik bir faiz geliri varsa, bu tutar baz alınır.
- Stopaj Oranının Tespiti: Örneğin, mevduat faizi için 6 aya kadar vadeli hesapta stopaj oranı yüzde 17,5 olabilir.
Kesinti Tutarının Hesaplanması:
- 100.000 TL x %17,5 = 17.500 TL
- Bu tutar devlet adına kesilir ve kalan 82.500 TL yatırımcıya ödenir.
- Vergi Sorumluluğu: Bu vergiyi gelir elde eden değil, ödemeyi yapan kişi ya da kurum devlete bildirip öder.
Neden Stopaj Uygulanır?
- Vergi güvenliği sağlar: Gelir sahibinin vergiyi beyan etmeme riskini ortadan kaldırır.
- Devlete düzenli gelir sunar: Tahsilat doğrudan kaynakta yapılır.
- Kayıt dışılığı önlemeye yardımcı olur.
- Vergi kaçakçılığını azaltır.
