Türkiye’nin 2025 yılının ilk 6 ayına ait güneş gözlüğü dış ticaret verileri, ithalat ve ihracat arasındaki makasın ne denli açıldığını gözler önüne serdi. Türkiye, bu dönemde toplam 3 milyon 902 bin 388 adet güneş gözlüğü ithal ederken, yalnızca 190 bin 752 adet ihracat gerçekleştirdi. Lüks segmentte öne çıkan İtalya, hem adet hem de maliyet açısından ithalat lideri olurken, yerli üretim tarafında ise Azerbaycan ve KKTC başlıca alıcı ülkeler olarak öne çıktı.
Lüks Tercih Cebi Yaktı: İtalya’ya 82 Milyon Dolar
Türkiye, ocak-haziran döneminde güneş gözlüğü ithalatı için toplam 138,5 milyon dolar harcarken, bu rakamın büyük bölümü lüks segmentteki ürünler nedeniyle İtalya’ya ödendi.
TÜİK’in Özel Ticaret Sistemi verilerine göre, İtalya’dan ithal edilen 1 milyon 651 bin 533 adet gözlük için 82,2 milyon dolar ödendi. Bu da ithal edilen her bir gözlüğün ortalama fiyatının 50 dolara yaklaştığını gösteriyor. İkinci sırada yer alan Çin’den 1 milyon 787 bin 801 adet gözlük alınırken, bu ürünler için sadece 35,2 milyon dolar harcandı. Gözlük adedi açısından Çin önde olsa da maliyet İtalya’nın çok gerisinde kaldı. İthalatta İtalya ve Çin’i Tayland, Japonya ve Fransa takip etti. Tayland’dan 114 bin 753 gözlüğe 5,7 milyon dolar, Japonya’dan 43 bin 443 ürüne 5,5 milyon dolar, Fransa’dan ise 7 bin 595 adet gözlüğe 2,8 milyon dolar ödendi.
Yerli Üretim Artıyor Ama İhracat Sınırlı
İthalattaki bu yüksek rakamlara rağmen Türkiye’de güneş gözlüğü üretimi de desteklerle birlikte büyüme eğiliminde. Özellikle KOBİ’lere verilen teşviklerle kapasitesini artıran yerli firmalar, ihracatta da kendilerine yer açmaya çalışıyor. 2025’in ilk yarısında Türkiye, 5,4 milyon dolar karşılığında toplam 190 bin 752 adet güneş gözlüğü ihraç etti. Yerli gözlüklerin başlıca alıcıları Azerbaycan, KKTC, Suudi Arabistan, İtalya ve Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Azerbaycan’a 32 bin 936 adet gözlük ihraç edilerek 1,3 milyon dolar gelir elde edilirken, KKTC’ye satılan 15 bin 769 ürün için 1,2 milyon dolar kazanıldı. Suudi Arabistan, İtalya ve BAE’ye yapılan satışlar ise toplamda yaklaşık 2,9 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti.
Dış Ticaret Açığı Sürüyor: Yerli Markalaşma Şart
İthalatın yüksek katma değerli segmentlerde yoğunlaşması, Türkiye’nin güneş gözlüğü pazarında dışa bağımlılığını sürdüğünü gösteriyor. Özellikle moda ve lüks segmentlerde İtalyan ürünlerinin yüksek talep görmesi, yerli üreticilerin marka bilinirliği ve tasarım kalitesi konularında rekabetçi stratejiler geliştirmesini zorunlu kılıyor. Yerli üretimin artırılmasına rağmen ihracatın sınırlı kalması, Türkiye’nin bu alandaki dış ticaret dengesini negatif yönde etkiliyor. Uzmanlar, yerli markaların tasarım, kalite ve pazarlama yatırımlarını artırması gerektiğini vurgularken, bu alanda yapılacak AR-GE ve markalaşma hamlelerinin ihracata olumlu katkı sağlayabileceğini belirtiyor.
