Türkiye’de son bir yılda fiyatı yüzde 213 artarak 2 bin 350 liraya kadar çıkan baklavalık iç fıstıkta yaşanan yükseliş, sektör temsilcilerini harekete geçirdi. Ticaret Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın aldığı geçici ithalat izni kararıyla birlikte, hem baklava üreticilerinde hem de tatlı severlerde fiyatların düşeceği yönünde umut doğdu. Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği (BAKTAD) Başkanı Mehmet Yıldırım, özellikle bu yıl mahsulün az olmasını fırsat bilen bazı tüccarların fiyatları bilinçli olarak artırdığını söyledi. Don ve kuraklık gerekçe gösterilse de fıstığın bu denli zarar görmediğini belirten Yıldırım, “Türkiye’ye geçen yıl üç yıl yetecek kadar fıstık üretildi. Ancak önemli bir kısmı depolarda bekletiliyor. Kazanan çiftçi değil, karaborsacılar” dedi.
İthalat kararı fiyatları frenleyecek
Geçici ithalat izninin yerinde bir karar olduğunu vurgulayan Yıldırım, ABD, İran ve Suriye’den yapılacak alımların fiyatları düşürmese bile en azından yükselişi durduracağını ifade etti. Türkiye’de kilogramı 60 dolara ulaşan iç fıstığın İran’da 17,5 dolar olduğuna dikkat çekerek, “Bu karar stokçular hariç herkese kazanç sağlayacak” dedi. Yıldırım, ithalat sonrası fiyatlarda dengelenme yaşanması halinde baklavada da indirim yapılacağını açıkladı. “Fıstık fiyatı düşerse biz de fiyatları aşağı çekeriz. Çünkü bu süreçten en çok zarar gören tüketici oldu” ifadelerini kullandı.
Kayıt dışılık sorunu
Sektördeki en önemli sorunlardan birinin kayıt dışılık olduğuna değinen Yıldırım, çözüm için ürün bazlı destek verilmesi gerektiğini söyledi. “Araziye değil, ürüne destek verilirse fıstık kayıt altına alınır. Böylece hem rekolte netleşir hem de fiyat manipülasyonları engellenir” dedi. Baklava, lokum, helva, çikolata ve dondurma üreticilerinin tamamı fıstık fiyatlarından olumsuz etkilenirken, ithalat izniyle birlikte sektörde bir nebze rahatlama bekleniyor. Kararın özellikle yıl sonuna doğru artacak talep döneminde fiyat istikrarı sağlayıp sağlamayacağı ise merak konusu.
