Enerji alanında vatandaşın bütçesini doğrudan ilgilendiren yeni bir döneme giriliyor. Elektrik faturalarında bir süredir uygulanan “maliyet esaslı kademeli tarife” sisteminden sonra, şimdi de benzer bir model doğalgaz faturalarına yansıtılıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı yeni düzenleme, hem kullanım miktarına hem de coğrafi konuma göre değişken fiyatlandırmayı beraberinde getirecek.
İl Bazlı Fiyatlandırma Dönemi Başlıyor
Yeni doğalgaz tarifesiyle birlikte, Türkiye genelinde tek bir tarife yerine her il için farklı tüketim kotası ve fiyatlandırma tablosu oluşturulacak. Bakanlık kaynaklarına göre, her ilin iklim koşulları, nüfus yoğunluğu ve enerji tüketim profili detaylı şekilde analiz edilerek, adil bir dağılım yapılması hedefleniyor. Örneğin; Erzurum, Sivas ve Van gibi kış mevsiminin uzun ve sert geçtiği şehirlerde daha yüksek tüketim kotaları tanımlanacakken, İzmir, Antalya ve Mersin gibi ılıman bölgelerde bu sınırlar daha düşük tutulacak. Böylece tüketim alışkanlıklarına göre farklılaştırılmış bir faturalandırma yapısı kurulacak.
Devlet Desteği Aşamalı Olarak Azalıyor
Sistemin vatandaşı en fazla zorlayacak yönü ise sübvansiyonların kademeli olarak geri çekilmesi olacak. Yıllardır devlet tarafından karşılanan doğalgaz destekleri, yeni sistemle birlikte sadece belirlenen tüketim kotası dahilindeki kullanımlar için geçerli olacak. Bu sınır aşıldığında, vatandaş doğrudan piyasa fiyatlarıyla karşı karşıya kalacak. Enerji uzmanları, bu uygulamanın orta ve üst gelir grubunu tasarrufa teşvik edebileceğini ancak dar gelirli vatandaşlar için yük oluşturabileceği uyarısında bulunuyor. Özellikle aile nüfusu kalabalık olan hanelerin ya da kış aylarında daha yüksek ısınma ihtiyacı duyan bölgelerin ekstra maliyetlerle karşılaşabileceği belirtiliyor.
Hedef: Enerji Verimliliği ve Tasarruf
Yetkililer, düzenlemenin temel hedeflerinden birinin “enerji verimliliğini teşvik etmek” olduğunu vurguluyor. Sınırlı kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlamak, israfı önlemek ve bütçe disiplinini korumak, bu modelin arkasındaki temel gerekçeler arasında yer alıyor. Ancak muhalefet ve bazı sivil toplum kuruluşları, kararın zamanlamasını ve sosyal etkilerini eleştiriyor. Özellikle enflasyonla boğuşan dar gelirli kesim için enerji maliyetlerindeki bu artışların ağır bir fatura anlamına geleceği dile getiriliyor. Yeni düzenlemenin detaylarının Eylül ayında kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor. Pilot uygulamaların ise ilk etapta birkaç ilde başlatılacağı belirtiliyor.
