Enerji politikalarında yeni bir dönem başlıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, elektrik faturalarında uygulanan kademeli tarife modelini doğalgazda da hayata geçirmeye hazırlanıyor. Yeni sistemin, 2026 başı itibarıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Amaç: Adil ve Bölgesel Fiyatlandırma
Yeni uygulamanın temel hedefi, Türkiye’nin farklı iklim bölgelerindeki haneler için daha adil bir faturalandırma sağlamak. Bakanlık, doğu illerinde kış mevsiminin çok daha sert geçmesi nedeniyle “iklim temelli fiyatlama” modeline geçecek. Buna göre doğalgaz kademeleri batıdan doğuya doğru artacak ve her il için farklı tüketim eşiği belirlenecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, modelin özellikle yüksek tüketim yapan aboneleri hedef alacağını belirterek şu açıklamayı yapmıştı: “Ortalamanın yüzde 50 üzerinde doğalgaz tüketimi yapan abone sayısı toplam abonelerin yüzde 16’sını oluşturuyor. Yani böyle bir düzenleme yapıldığında vatandaşın yüzde 84’ünün hayatında bir değişiklik olmayacak. Ancak bu yüzde 16, toplam gazın yüzde 40’ını kullanıyor.”
Gelire Göre Kademe Belirlenecek
Yeni sistemde tüketim miktarı kadar gelir seviyesi de belirleyici olacak. Bakanlık, düşük gelirli hanelerin desteklerden yararlanmaya devam edeceğini, ancak yüksek gelir grubundaki tüketicilerin sübvansiyon kapsamından çıkarılacağını bildirdi. Bu modelle sosyal yardımlar hedefe daha doğrudan ulaşacak. Yeni düzenlemeyle birlikte her il için ayrı bir doğalgaz tüketim ortalaması hesaplanacak.
Kış aylarında tüketim ortalamaları şu şekilde belirlendi: Marmara Bölgesi: 155 m³
- Ege ve İç Anadolu: 180 m³
- Karadeniz: 175 m³
- Güneydoğu Anadolu: 195 m³
- Doğu Anadolu: 235 m³
Buna göre, soğuk iklim bölgelerinde yaşayan vatandaşlara pozitif ayrımcılık uygulanacak. Yani Doğu ve Güneydoğu illerinde haneler daha yüksek kademeden önce avantajlı tarifeden yararlanabilecek.
Destek Maliyeti Artıyor
Devletin enerji destek politikası da bu modelle yeniden şekillenecek. 2025 yılında elektrik ve doğalgazda toplam destek tutarının 593 milyar lirayı bulması, borçlanma finansmanı dahil edildiğinde bu rakamın 850 milyar liraya kadar çıkması bekleniyor. Şu anda doğalgaz faturalarında sübvansiyon oranı yüzde 60 düzeyinde. Yani 100 liralık bir doğalgaz faturasının 60 lirası devlet tarafından karşılanıyor.
Modelin Detayları
Yeni sistemin temel hatları şöyle olacak:
- Tüketim, aylık ve şehir bazlı ortalamalara göre fiyatlandırılacak.
- Soğuk bölgelerde tüketim eşiği daha yüksek tutulacak.
- Gelir seviyesi yüksek haneler, destek kapsamı dışında kalacak.
- Hanelerin enerji verimliliğini artıracak önlemler teşvik edilecek.
- Faturalar, “kademeli ve iklim uyumlu” bir modele göre yeniden hesaplanacak.
