Dış ticaret endeksleri Ekim 2025’te fiyat ve miktar tarafında farklı yönlerde hareket etti. İhracatta birim değerler güçlü artış gösterirken, miktar endeksindeki düşüş dikkat çekti. İthalatta ise hem birim değer hem de miktar endekslerinde artış kaydedildi. Veriler, dış ticarette fiyat etkisinin ön plana çıktığı bir tabloya işaret etti. İhracat birim değer endeksi, Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %9,6 artış gösterdi. Sektörel bazda en güçlü artışlar imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) %10,5, gıda, içecek ve tütünde ise %10,2 olarak kaydedildi. Ham maddelerde (yakıt hariç) artış %4,6 olurken, yakıtlarda birim değer endeksi %5,4 azaldı. Bu tablo, ihracat gelirlerinin büyük ölçüde fiyat artışlarından beslendiğini ortaya koydu.
İhracat Miktarı Geriledi
İhracat miktar endeksi Ekim ayında yıllık bazda %7,0 azaldı. Düşüş tüm ana gruplara yayıldı.
- Gıda, içecek ve tütün: %13,1 azalış
- Yakıtlar: %19,7 azalış
- Ham maddeler (yakıt hariç): %5,8 azalış
- İmalat sanayi: %4,8 azalış
Bu görünüm, dış talepteki zayıflamanın miktar tarafında baskı oluşturduğunu gösterdi.
İthalatta Hem Fiyat Hem Miktar Arttı
İthalat birim değer endeksi Ekim ayında %3,7 artış kaydetti. Gıda, içecek ve tütünde %7,3, imalat sanayinde %2,9 artış görülürken; yakıtlarda %5,1, ham maddelerde (yakıt hariç) %2,8 düşüş yaşandı. İthalat miktar endeksi ise yıllık bazda %3,3 arttı. En güçlü artış %15,3 ile gıda, içecek ve tütünde gerçekleşti. Ham maddeler ve yakıtlar da artış eğilimini sürdürdü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, Ekim ayında bir önceki aya göre %1,5 azaldı. Buna karşılık ithalat miktar endeksi aylık bazda %6,1 arttı. Bu ayrışma, iç talebin ithalatı desteklediğini, ihracatta ise zayıf seyrin sürdüğünü gösterdi.
Dış Ticaret Haddinde İyileşme
İhracat ve ithalat birim değerleri arasındaki ilişkiyi gösteren dış ticaret haddi, Ekim 2025’te 91,2 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre 5 puanlık artış, ihracat fiyatlarının ithalat fiyatlarına kıyasla daha güçlü yükseldiğini ortaya koydu. Ekim 2025 verileri, dış ticarette fiyat artışlarının gelirleri desteklediği, ancak miktar tarafında zayıflığın sürdüğü bir döneme işaret etti. Uzmanlar, küresel talep koşulları ve maliyet baskılarının önümüzdeki aylarda dış ticaret dengesi üzerinde belirleyici olmaya devam edeceğini vurguluyor.
