Küresel Çelikte Damping Alarmı: Ülkeler Koruma Duvarlarını Yükseltiyor
Dünya genelinde ticaret savaşlarının odak noktası haline gelen çelik sektöründe, damping ve sübvansiyonlu ürün ithalatına karşı korumacı politikalar hız kazandı. ABD, Çin, Brezilya, İngiltere, Kanada ve Ukrayna gibi pek çok ülke, yerli üreticilerini korumak adına ithalata yönelik sert önlemler alıyor. Özellikle çelik fiyatlarının düştüğü ve üreticilerin rekabet gücünün zayıfladığı bu dönemde, anti-damping vergileri ve ithalat kotaları ön plana çıkıyor.
ABD’den Sert Soruşturmalar
ABD Ticaret Bakanlığı, son günlerde Cezayir, Bulgaristan, Mısır ve Vietnam’dan gelen inşaat demiri ithalatına karşı anti-damping ve sübvansiyon soruşturması başlattı. İlk belirlemelere göre damping marjları Mısır için yüzde 128, Cezayir için yüzde 127 ve Vietnam için yüzde 117’ye ulaşıyor. Bu oranlar, söz konusu ülkelerden gelen ürünlerin yerli fiyatların çok altında satıldığını ve piyasayı bozduğunu gösteriyor.
Çin Vergileri 5 Yıl Uzattı
Çin, Avrupa Birliği, İngiltere, Güney Kore ve Endonezya menşeli paslanmaz çelik ithalatına uyguladığı anti-damping vergilerinin süresini 5 yıl daha uzattı. Bu adım, Çin'in kendi iç pazarını agresif fiyat rekabetine karşı koruma stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Brezilya ve İngiltere de Devrede
Brezilya, Çin, Hindistan ve Endonezya’dan ithal edilen sıcak haddelenmiş çelik ürünlerine karşı ulusal üreticilerin zarar gördüğü gerekçesiyle yeni bir ticaret soruşturması başlattı. İngiltere ise Vietnam, Güney Kore ve Cezayir’den gelen çelik ürünlerine uygulanan ithalat kotalarını sert şekilde daraltma hazırlığında. Yeni kota düzenlemesine göre bu ülkelerden yapılan ithalatta yüzde 25’e varan ek vergiler uygulanabilecek.
Kanada ve Ukrayna İthalatı Sıkılaştırıyor
Kanada, 19 Haziran itibarıyla üçüncü ülkelerden gelen çelik ve alüminyum ürünlerine yeni tarifeler getirdi. Özellikle ABD dışındaki ülkelerden gelen ürünlerde kota aşımlarına karşı otomatik vergi uygulanması planlanıyor. Ukrayna ise Türk menşeli haddelenmiş çelik ürünlerinin pazar payının yüzde 50’yi aşması nedeniyle benzer anti-damping önlemleri almayı gündemine aldı. Türk çeliğinin ucuz Rus hammaddesiyle üretildiği iddiaları, bu süreci hızlandırıyor.
Asya'da Damping Vergileri Artıyor
Malezya, Çin, Güney Kore ve Vietnam menşeli galvanizli demir/çelik ürünlerine yüzde 3,86 ila yüzde 57,9 arasında değişen geçici anti-damping vergileri getirdi. Nihai kararın Kasım 2025’te açıklanması bekleniyor. Tayvan da Çin menşeli sıcak haddelenmiş çelik ürünlerine yüzde 20,15'e kadar geçici vergi uygulamaya başladı.
Hindistan'da Koruma Duvarı Yükseliyor
Hindistan, çeliğe yönelik mevcut yüzde 12’lik korunma vergisini yüzde 24’e çıkarmayı planlıyor. Ayrıca çelik üretiminde kullanılan düşük kül içerikli met kok ithalatına yönelik soruşturma başlatarak, Temmuz-Aralık dönemi için kota uygulamasına geçti.
Küresel HRC Piyasası Karışık Sinyaller Veriyor
Haziran 2025 itibarıyla sıcak haddelenmiş rulo (HRC) fiyatlarında bölgesel farklılıklar dikkat çekiyor:
- Avrupa: Batı Avrupa’da fiyatlar yüzde 10,2 düşüşle 575 euro/ton seviyesine geriledi. Güney Avrupa ithalat fiyatı 475 euro/ton, İtalya’da ise 545 euro/ton olarak belirlendi.
- ABD: Trump yönetiminin ithalat vergisi kararlarının etkisiyle, fiyatlar yüzde 1,1 artarak 986,6 dolar/ton’a yükseldi.
- Çin: Zayıf makroekonomik veriler ve düşük üretim PMI endeksleri nedeniyle, HRC fiyatları %1,6 düşüşle 475,5 dolar/ton FOB seviyesine geriledi.
Küresel Çelikte Yeni Dönem Başladı
Çelikte artan korumacı eğilimler, küresel ticaretin yönünü yeniden şekillendiriyor. Özellikle düşük maliyetli üretici ülkelerden gelen ürünlere karşı alınan tedbirler, önümüzdeki dönemde ticaret dengelerinde önemli değişikliklere yol açabilir. Türk çelik sektörü gibi fiyat avantajı ile öne çıkan ülkelerin, menşe ve hammadde denetimleri karşısında daha dikkatli bir strateji geliştirmesi gerekecek.
