Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, küresel kalkınma sürecinde ciddi bir duraksama yaşandığını ve dünya genelinde sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin büyük kısmında ilerlemenin ya çok yavaş ya da tamamen geriye doğru olduğunu açıkladı. 15 Temmuz 2025’te yayımlanan “2025 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları” raporunun tanıtımında konuşan Guterres, dünyayı kapsamlı bir kalkınma krizinin beklediğini belirterek hükümetlere ve finansal kuruluşlara acil çağrıda bulundu.
Sadece yüzde 35’i Hedefe Ulaşma Yolunda
BM verilerine göre, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) arasında yer alan hedeflerin sadece yüzde 35’i hedef doğrultusunda ilerliyor. Yüzde 18’i ise ciddi oranda gerilemiş durumda. Kalan kısmında ise ilerleme ya çok yavaş ya da düzensiz seyrediyor. Guterres, “10 yıl önce başlattığımız bu küresel yolculukta hâlâ milyarlarca insan temel hizmetlere erişimden yoksun. Bu, artık sadece bir yavaşlama değil, küresel bir kalkınma acil durumudur” dedi.
Başarılar da Var
Guterres, bazı alanlarda ilerlemenin sevindirici olduğunu vurguladı. 2015’ten bu yana yüz milyonlarca insanın elektriğe, internete ve temiz pişirme olanaklarına eriştiğini, sosyal koruma kapsamının genişlediğini, kız çocuklarının eğitiminde ilerleme kaydedildiğini ve çocuk yaşta evliliklerin azaldığını belirtti. “Bu gelişmeler, doğru politikalar ve kaynakla dönüşümün mümkün olduğunu gösteriyor” dedi.
İklim, Borç Yükü ve Yoksulluk Kritik Sorunlar
Raporda dikkat çeken başlıklar arasında iklim değişikliğinin yıkıcı etkileri, gelişmekte olan ülkelerde artan borç yükü ve aşırı yoksulluk öne çıktı. Guterres, 800 milyondan fazla insanın hâlâ günlük yaşamını aşırı yoksulluk şartlarında sürdürdüğünü belirtti. Ayrıca iklim krizinin etkilerinin her geçen yıl daha derin hissedildiğine dikkat çekerek, “Bu tehditlere karşı sistematik ve kapsayıcı çözümler üretmek zorundayız” dedi.
Barış, Kalkınmanın Anahtarı
Guterres, sürdürülebilir kalkınmanın, barışla doğrudan ilişkili olduğunu belirtti. Orta Doğu, Ukrayna, Sudan ve Afrika Boynuzu’ndaki krizlerin çözülmeden uzun vadeli kalkınma başarısının mümkün olmadığını vurguladı. “Sürdürülebilir barış, sürdürülebilir kalkınmadan geçer. Bunlar birbirinden bağımsız değildir” dedi.
Finansman Sorunu ve Reform Çağrısı
Genel Sekreter, sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin başarısızlığındaki en temel nedenlerden birinin “yetersiz finansman” olduğunu vurguladı. Uluslararası finans sisteminin artık 21. yüzyılın ihtiyaçlarına cevap vermediğini belirten Guterres, borçların yeniden yapılandırılması, kalkınma bankalarının kredi kapasitesinin artırılması ve düşük gelirli ülkeler için daha uygun finansman modellerinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
“Amaçlara Hâlâ Ulaşabiliriz”
Raporun sonunda, iyimserlik de hâkimdi. Guterres, gıda güvenliği, enerji erişimi, dijital kapsayıcılık, eğitim ve istihdam gibi alanlarda hızlı dönüşüm sağlayacak politikaların hâlâ mümkün olduğunu belirterek, “Amaçlara ulaşmak için zaman daralıyor ama hâlâ geç değil. Birlik, cesaret ve hızla harekete geçersek bu hedefleri gerçeğe dönüştürebiliriz” dedi.
