Türkiye’de bankacılık sektörünün mevduat hacmi eylül ayı itibarıyla rekor seviyeye ulaştı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin toplam mevduatı yılın ilk dokuz ayında yüzde 31,4 artarak 24 trilyon 968 milyar 332 milyon liraya çıktı. Böylece, sektörün toplam mevduat büyüklüğü 25 trilyon lira sınırına yaklaştı.
Yılın başında 18 trilyon 998 milyar 750 milyon lira seviyesinde bulunan toplam mevduat, dokuz aylık dönemde 5 trilyon 969 milyar liralık güçlü bir artış kaydetti. Bu artışta, hane halkı mevduatındaki yükseliş ve resmi kuruluşların hesaplarındaki genişleme etkili oldu. Gerçek kişilerin bankalardaki mevduatları 3 trilyon 258 milyar lira artışla 14 trilyon 541 milyar liraya ulaştı. Böylece bireysel mevduatlar toplam mevduatın yaklaşık yüzde 58’ini oluşturdu.
Ticari kuruluşların mevduat varlığı da aynı dönemde yüzde 31,4 artarak 8 trilyon 513 milyar liraya çıktı. En dikkat çekici artış ise yüzde 54,7 ile “resmi ve diğer kuruluşlar” kaleminde gerçekleşti. Bu grup, yılbaşındaki 1 trilyon 236 milyar liralık seviyesinden 1 trilyon 912 milyar liraya yükselerek rekor kırdı.
Sigortaya tabi mevduatlar da yılın ilk dokuz ayında yüzde 41,4 artış göstererek 6 trilyon 198 milyar liraya ulaştı. Uzmanlara göre, bu artış bireylerin finansal güvenlik eğiliminin güçlendiğine ve döviz yerine TL mevduatlara yönelimin sürdüğüne işaret ediyor.
Diğer yandan, Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemindeki çözülme hız kazandı. 2024 sonunda 1 trilyon 129 milyar lira seviyesinde bulunan KKM bakiyesi, eylül sonu itibarıyla yüzde 74,1 oranında azalarak 292 milyar 805 milyon liraya geriledi. Böylece sistemin toplam büyüklüğü 300 milyar liranın altına düştü.
Bu düşüşte, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) kademeli çıkış stratejisi belirleyici oldu. Şubat ayında tüzel kişilere yönelik hesap açılışlarını durduran TCMB, ağustos itibarıyla gerçek kişiler için de KKM yenileme ve açılış işlemlerini sonlandırdı. Bankacılık kaynakları, kalan hesapların vade sonunda kapatılmasıyla sistemin tamamen devreden çıkacağını belirtiyor.
Uzmanlara göre, mevduattaki artış TL’ye olan güvenin kademeli biçimde güçlendiğini gösterirken, KKM’nin tasfiyesiyle birlikte bankacılık sisteminde daha sürdürülebilir bir mevduat yapısına geçiş hedefleniyor. Finans çevreleri, mevduat büyümesinin yıl sonuna kadar 26 trilyon lirayı aşabileceğini öngörüyor.
