Dalgalı kur, sabit kur sisteminin tam tersi olarak bilinir ve değişken kur rejimi olarak da tanımlanır. Bu sistemde döviz kurları, piyasalarda arz ve talep koşullarına göre belirlenir, bu da kurun anlık olarak yeniden düzenlenmesi anlamına gelir.
Dalgalı Kur Sisteminin İşleyişi
Dalgalı kur sisteminde, kamu müdahalesi genellikle sınırlıdır veya tamamen yoktur. Döviz kurları, piyasa koşullarına ve ekonomik faktörlere bağlı olarak dalgalanır. Merkez bankası kurlara doğrudan müdahalede bulunmaz ya da bu müdahale çok sınırlı seviyelerde gerçekleşir. Bu durum, piyasanın arz ve talep dengesine göre kurların serbestçe belirlenmesini sağlar. Ancak, bu serbestlik aynı zamanda döviz kurlarında belirsizlik yaratabilir.
Avantajları
Gerçek Değer Yansıması: Dalgalı kur sistemi, ülke para biriminin gerçek değerini piyasa koşullarına göre yansıtma avantajına sahiptir. Bu, döviz kurlarının ekonomik koşulları ve piyasa beklentilerini daha iyi yansıtmasını sağlar.
Döviz Rezervi İhtiyacının Azalması: Sabit kur sistemlerinde, merkez bankaları döviz rezervlerini kullanarak kuru sabit tutmaya çalışır. Dalgalı kur sisteminde ise bu tür bir müdahale gerekmediğinden, döviz rezervi ihtiyacı azalır.
Ekonomiyi Dış Şoklardan Koruma: Dalgalı kur, dış ekonomik şoklara karşı bir tampon işlevi görebilir. Döviz kurları, uluslararası ekonomik değişimlere göre kendiliğinden ayarlanır, bu da ekonomiyi dışsal etkilere karşı koruyabilir.
Dezavantajları
Geleceğe Yönelik Belirsizlikler: Kurlardaki sürekli dalgalanmalar, ticaret ve yatırımlar için belirsizlik yaratabilir. Şirketler ve yatırımcılar, kur risklerini yönetmekte zorlanabilirler, bu da ekonomik faaliyetlerde gerilemelere neden olabilir.
Maliyet Enflasyonu: Dalgalı kur sistemi, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanan maliyet enflasyonuna yol açabilir. Özellikle ithalat maliyetleri artabilir, bu da iç piyasalarda fiyatların yükselmesine neden olabilir.
Spekülasyonlar: Dalgalı kur rejimi, spekülatif hareketlere açık olabilir. Döviz kurlarındaki belirsizlik, yatırımcıların kısa vadeli kazançlar için spekülasyon yapmalarına neden olabilir, bu da piyasalarda istikrarsızlığa yol açabilir.
Dalgalı kur sistemi, piyasa mekanizmalarına dayalı bir döviz kuru belirleme yöntemi olarak çeşitli avantajlar sunarken, aynı zamanda belirli dezavantajlara da sahiptir. Bu sistemin etkinliği, ekonomik koşullara, merkez bankalarının politikalarına ve piyasa katılımcılarının davranışlarına bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ekonomik istikrar ve döviz kurları arasındaki dengeyi sağlamak, hem yerli hem de uluslararası düzeyde dikkatli bir yönetim gerektirir.
