Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi Eylül’de Hem Aylık Hem Yıllık Yükseldi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Eylül ayında Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) açıkladı. Verilere göre, tarımsal girdi fiyatları eylülde aylık bazda yüzde 1,77, yıllık bazda ise yüzde 31,83 oranında artış gösterdi.

Aylık ve Yıllık Artışlar

TÜİK’in verilerine göre, Tarım-GFE, Eylül ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 1,77 artarken, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 31,83 oranında bir artış yaşandı. Ayrıca, geçen yılın Aralık ayına göre Tarım-GFE’deki artış oranı yüzde 24,5 olarak belirlendi. 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında ise artış yüzde 42,52 seviyesinde gerçekleşti.

Ana Gruplardaki Değişimler

Tarımsal girdi fiyatlarındaki artış, iki ana grup üzerinden belirlendi. Bunlardan biri, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksi. Eylül ayında, bu endeks bir önceki aya göre yüzde 1,58 artış gösterdi. Diğer grup ise tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksi olup, bu endeks de eylül ayında yüzde 2,87’lik bir artış kaydetti. Yıllık bazda da önemli değişiklikler yaşandı. Tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29,71 oranında yükseldi. Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksindeki artış ise daha yüksek seviyelerde kalarak yüzde 45,28 olarak hesaplandı.

Alt Gruplardaki Farklılıklar

Tarım-GFE’nin yıllık artış oranları, alt gruplar bazında da farklılıklar gösterdi. 4 alt grup, yıllık bazda daha düşük değişim gösterirken, 7 alt grup daha yüksek artışlar kaydetti. Yıllık artışın en düşük gerçekleştiği alt gruplar arasında, gübre ve toprak geliştiriciler yüzde 8,64, enerji ve yağlayıcılar ise yüzde 19,8 oranında artış gösterdi. Öte yandan, yıllık artışın en yüksek olduğu alt gruplar ise veteriner harcamaları (yüzde 74,12) ve diğer mal ve hizmetler (yüzde 66,23) olarak kaydedildi.

Aylık Değişimler ve Alt Grup Performansları

Aylık bazda ise 5 alt grup daha düşük, 6 alt grup daha yüksek değişim gösterdi. Enerji ve yağlayıcılar alt grubu, aylık bazda tek düşüş yaşayan grup olurken, yüzde 1,84 oranında bir gerileme yaşandı. Aylık artışın daha düşük gerçekleştiği alt gruplar arasında ise yüzde 0,03 artışla bina bakım masrafları ve yüzde 0,59 artışla binalar yer aldı. Aylık artışın en yüksek olduğu alt gruplar ise tohum ve dikim materyali ile malzemeler oldu. Tohum ve dikim materyali, yüzde 6,1’lik bir artışla dikkat çekerken, malzemeler alt grubu ise yüzde 3,21 artış gösterdi. Tarım-GFE verileri, 2024 yılı Eylül ayında, tarımsal girdi fiyatlarının hem aylık hem de yıllık bazda önemli bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Özellikle tarımda kullanılan mal ve hizmetler ile tarımsal yatırımlara katkı sağlayan mal ve hizmetler endekslerinde görülen artışlar, tarım sektöründe maliyetlerin yükseldiğine işaret ediyor. Bunun yanı sıra, veteriner harcamaları ve diğer mal ve hizmetlerdeki yüksek artış oranları, sektördeki işletmelerin karşılaştığı zorlukların bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Eylül ayında yaşanan bu artışlar, tarım sektöründe üretim maliyetlerinin arttığı bir dönemde, üreticiler için daha fazla finansal yük anlamına geliyor. Sektör temsilcilerinin bu artışlara karşı nasıl önlemler alacağı, önümüzdeki dönemde tarımsal üretim ve fiyatlar üzerinde belirleyici olacaktır.