Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), küresel ticaretin bu yıl %2,7 oranında büyümesini beklerken, Orta Doğu başta olmak üzere artan jeopolitik gerilimlerin ve ekonomik belirsizliklerin ticaretin toparlanmasına yönelik risk oluşturduğunu uyarıda bulundu. Detaylar haberimizde...
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), 2024 yılına dair Küresel Ticaret Görünümü ve İstatistikler raporunu güncelleyerek, küresel mal ticaretinin yüzde 2,7 büyümesi beklentisiyle ilgili olumlu tahminler sundu. Ancak artan jeopolitik gerilimler, özellikle Orta Doğu’daki çatışmalar ve ekonomi politikalarındaki belirsizlikler, küresel ticaretteki toparlanmanın önünde aşağı yönlü riskler oluşturuyor.
Küresel Ticarette Toparlanma Beklentisi
Rapora göre, 2024’ün ilk yarısında küresel mal ticareti yıllık bazda yüzde 2,3 oranında arttı. Bu artış, 2023’teki yüzde 1,1’lik düşüşün ardından geldi. DTÖ ekonomistleri, bu yılın tamamında küresel mal ticaretinde yüzde 2,7’lik bir büyüme bekliyorlar. Bu rakam, daha önce nisan ayında yayımlanan tahminden hafifçe yukarıda, yüzde 2,6 olarak belirlenmişti. Ayrıca, 2025 yılı için küresel mal ticaretinin yüzde 3 oranında artacağı öngörülüyor.
Raporda dikkat çeken bir diğer önemli nokta ise küresel ekonominin 2024 ve 2025 yıllarında yüzde 2,7 oranında büyümesinin beklendiği. Gerileyen enflasyon ve düşük faiz oranlarının etkisiyle reel hane gelirlerinin artacağı ve tüketici harcamalarının yükseleceği, bunun da ticaretin büyümesine katkı sağlayacağı ifade ediliyor.
Jeopolitik Gerilimler ve Ekonomi Politikalarındaki Belirsizlikler
DTÖ, küresel ticaretin önündeki en büyük risklerin başında jeopolitik gerilimler ve belirsiz ekonomi politikalarının geldiğini belirtiyor. Özellikle Orta Doğu’daki artan çatışmaların, bölgenin petrol üretimi üzerindeki kritik rolü nedeniyle enerji fiyatlarında artışa ve deniz taşımacılığında aksamalara yol açabileceği ifade ediliyor.
Raporda ayrıca, merkez bankalarının faiz oranlarını düşürme eğiliminde olduğu, ancak büyük ekonomiler arasındaki para politikalarındaki farklılıkların finansal piyasalarda oynaklığa ve sermaye akışlarında dalgalanmalara neden olabileceği belirtiliyor. Bu durum, özellikle daha yoksul ülkeler için borç ödeme yükümlülüklerini zorlaştırabilir.
Bölgesel Ticaret Performansları
2024’ün ilk yarısında ticaret hacmi en fazla büyüyen ülkeler arasında Asya ülkeleri başı çekti. Vietnam, Çin, Güney Kore gibi ülkeler, mal ticaretindeki büyüme oranlarıyla dikkat çekerken, Latin Amerika’dan Paraguay, Kosta Rika ve Brezilya da güçlü bir performans sergiledi. ABD’nin ihracatı yüzde 2, Çin’in ihracatı ise yüzde 4 oranında arttı. Her iki ülkenin ithalatında da yüzde 3’lük bir büyüme kaydedildi.
Ancak aynı dönemde İsrail’in mal ihracatında yüzde 6, ithalatında ise yüzde 9 oranında keskin bir düşüş gözlendi. Avrupa ekonomilerinde ise ihracat ve ithalat daralmaya devam etti. Almanya’nın ihracatı yüzde 2, ithalatı ise yüzde 6 gerilerken, Fransa’da ihracat yüzde 3, ithalat yüzde 7 oranında düştü.
Asya, 2024’te Ticaretin Lokomotifi Olacak
Raporda, 2024 yılı boyunca Asya’nın ihracatının diğer tüm bölgelerden daha hızlı büyüyeceği ve yüzde 7,4 oranında artacağı tahmin ediliyor. Orta Doğu, Güney Amerika ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri de sırasıyla yüzde 4,7, 4,6 ve 4,5 oranında büyüme gösterecek. Avrupa ise ihracatında yüzde 1,4’lük bir daralma ile karşı karşıya kalacak.
İthalat tarafında ise en hızlı büyümenin Orta Doğu’da gerçekleşeceği ve yüzde 9 oranında artacağı tahmin ediliyor. Güney Amerika, Asya ve Kuzey Amerika da sırasıyla yüzde 5,6, 4,3 ve 3,3 oranında ithalat büyümesi gösterecek. Avrupa’nın ithalatında ise yüzde 2,3 oranında düşüş bekleniyor. Bu daralmanın özellikle otomotiv ve kimya sektörlerindeki sorunlardan kaynaklanacağı düşünülüyor.
DTÖ’den Küresel Ticaretin Geleceği İçin Uyarılar
DTÖ Genel Direktörü Ngozi Okonjo-Iweala, küresel ticarette kademeli bir toparlanma beklediklerini, ancak bölgesel çatışmaların tırmanma ihtimalinin ticaret üzerindeki etkisini yakından izlediklerini belirtti. Okonjo-Iweala, "Bölgesel çatışmaların enerji maliyetleri ve nakliye rotaları üzerinde yaratabileceği etkiler büyük olabilir" dedi. Bunun yanı sıra, çatışmalardan etkilenen ülkelerdeki insani kaygıların da derin olduğunu ifade etti.
Ekonomik istikrar ve sürdürülebilir büyüme için uluslararası işbirliğinin önemine vurgu yapan Okonjo-Iweala, DTÖ’nün son 30 yıldaki katkılarının, düşük ve orta gelirli ülkelerde kişi başına düşen gelirlerin üç katına çıkmasına yardımcı olduğunu belirtti. DTÖ’nün küresel ticareti kapsayıcı ve sürdürülebilir bir şekilde teşvik etmeye devam edeceğini vurguladı.
Bu uyarılar, dünya ticaretinin geleceği üzerinde belirsizliklerin devam ettiğini ve özellikle jeopolitik gelişmelerin dikkatle izlenmesi gerektiğini gösteriyor.
