Türkiye’nin su ürünleri sektörü, özellikle Türk somonu ihracatında dikkat çekici bir yükseliş yaşıyor. Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, Türk somonunda hasatların temmuz ayında sona erdiğini ve yıl sonuna kadar mevcut ürünlerin tamamının satılmasının beklendiğini açıkladı. Kızıltan, 2035 yılına kadar Türk somonundan elde edilen ihracat gelirinin yıllık 1 milyar doların üzerine çıkmasını hedeflediklerini vurguladı.
2025 yılının ilk yarısında Türkiye’nin su ürünleri ihracatı geçen yıla göre yüzde 4 artarak 974 milyon dolara ulaşırken, miktar bazında ise yüzde 13 azalma yaşandı. Ancak fiyat artışları döviz gelirlerini artırdı. Özellikle Türk somonu ihracatında yüzde 17’lik artış dikkat çekiyor ve sektörün ihracat artışında lider konuma gelmesini sağlıyor. İlk yarıda Türk somonu ihracatının yaklaşık 151 milyon dolarlık kısmı Rusya Federasyonu’na yapılırken, Belarus ve Japonya da önemli pazarlar arasında yer aldı.
Kızıltan, sektörün ihracat performansındaki artışın rakip ülkelerdeki üretim düşüşü ve Türkiye’nin katma değeri yüksek, işlenmiş ürünlere odaklanmasının bir sonucu olduğunu belirtti. Ayrıca, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sağladığı destekler ve yatırımcıların güveninin artması ihracat artışında etkili oldu. Ege bölgesindeki üreticilerin iklim değişikliği nedeniyle levrek üretimini Karadeniz’e kaydırması da bölgesel üretim potansiyelini güçlendirdi.
Karadeniz kıyılarında Sinop, Samsun, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin’de kurulan çiftliklerde yılın ilk yarısında 32 bin ton Türk somonu üretildi. Türk somonu, alabalığın bir türü olup, iç sularda yetiştirilen yavruların tuzlu suya alınıp 3-4 kiloya kadar büyütülmesiyle elde ediliyor. Bu üretim sürecinin, balığın işlenerek yeni pazarlara açılmasına olanak tanıdığı belirtiliyor.
Sektör, 2025 sonunda su ürünleri ihracatının 2 milyar doları aşmasını bekliyor. Kızıltan, Türk somonunun Karadeniz’deki üretim ve ihracat gelirinin 500-600 milyon dolar arasında gerçekleşeceğini öngörüyor. 2030’lu yıllarda Türk somonunun ülke ekonomisine yıllık 1 milyar doları aşan katkılar sağlaması hedefleniyor.
Türkiye su ürünleri sektörü, yaklaşık 2000 balık çiftliğiyle binlerce aileye istihdam sağlıyor ve sürdürülebilir üretim için çalışmalarını sürdürüyor. Kızıltan, Türk su ürünlerinin dünya çapında özellikle Akdeniz balıklarıyla lezzet ve kalite açısından talep gördüğünü belirtti.
Sonuç olarak, Türk somonu ihracatındaki artış, Türkiye’nin su ürünleri sektöründeki yükselişi ve ekonomik büyümesi açısından önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor. Sektörün ihracat hedefleri ve sürdürülebilir üretim stratejileri, önümüzdeki yıllarda da büyüme trendinin devam edeceğini gösteriyor.
