Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, finansal kesim dışındaki firmaların döviz pozisyon açığı ağustos ayında 184,9 milyar dolara yükseldi. Temmuz ayında bu rakam 182,6 milyar dolar seviyesindeydi. Böylece reel sektörün döviz açığı bir ayda 3 milyar dolar artış göstermiş oldu. TCMB’nin yayımladığı “Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri” tablosuna göre, ağustos döneminde firmaların döviz varlıkları 787 milyon dolar artarken, yükümlülükleri 3 milyar 788 milyon dolar yükseldi. Varlık kalemleri içinde en güçlü artış, yurt dışı doğrudan sermaye yatırımlarında görülürken, bu kalem 747 milyon dolar yükseldi. Ayrıca ihracat alacakları 405 milyon dolar, menkul kıymetler 58 milyon dolar artarken; yurt içi bankalardaki döviz mevduatları 176 milyon dolar azaldı. Toplamda firmaların döviz varlıkları bir önceki aya göre yaklaşık 787 milyon dolar artış kaydetti.
Yükümlülüklerde hızlı yükseliş
Ağustos ayında firmaların yükümlülükleri cephesinde artış çok daha belirgin oldu. Yurt içinden sağlanan krediler 2 milyar dolar, yurt dışından sağlanan krediler 1,85 milyar dolar yükselirken; ithalat borçları ise 694 milyon dolar azaldı. Bu tablo, yükümlülük artışının varlık artışını katladığını ve döviz pozisyon açığını genişlettiğini ortaya koydu. Ağustos itibarıyla reel sektörün kısa vadeli döviz varlıkları 137,8 milyar dolar, kısa vadeli yükümlülükleri ise 132,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası 5,2 milyar dolara geriledi. Temmuz ayında bu rakam 6,7 milyar dolardı. Toplam yükümlülükler içinde kısa vadeli kredilerin payı %37 düzeyinde kaldı.
Ekonomistler, reel sektörün döviz açığındaki artışı, özellikle yurtiçi kredi genişlemesi ve dövizle borçlanma eğiliminin sürmesiyle ilişkilendiriyor. Döviz kurlarındaki dalgalanmanın artması durumunda, açık pozisyondaki firmalar için kur riski yönetiminin daha kritik hale geleceği vurgulanıyor.
