Türkiye’de son yıllarda artan kuraklık, don, aşırı yağış ve benzeri iklim kaynaklı afetler, tarım sektöründe risk yönetiminin önemini daha da artırdı. Nisan ayında yaşanan zirai don ve yaz boyunca etkisini sürdüren kuraklık, TARSİM’in tarım sigortaları alanındaki rolünü yeniden gündeme taşırken; Tarım ve Orman Bakanlığı, üreticiyi daha güçlü şekilde koruyacak yeni bir sigorta modelini devreye almaya hazırlanıyor.
2026’da Parsel Bazlı Verim Sigortası Dönemi
Bu yıl tarım sigortalarında devlet prim desteğini %60’tan %70’e çıkaran Bakanlık, 2026 itibarıyla “Parsel Bazlı Verim Sigortası” uygulamasını başlatacak. Mevcut sistemde, Köy Bazlı Verim Sigortası kapsamında; buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, mercimek ve yağlık ayçiçeği gibi ürünlerde tazminat ödemesi köyün ortalama verimi dikkate alınarak yapılıyor. Yeni dönemde ise bu hesaplama tamamen değişecek:
- Her çiftçi, kendi tarlasındaki verime göre tazminat alacak.
Bu sayede yüksek verimli üreticinin başka bir parseldeki düşük verim nedeniyle mağdur olmasının önüne geçilecek; zarar hesabı doğrudan üreticinin kendi arazisine göre yapılacak.
Pilot İl Tekirdağ
Yeni uygulama ilk olarak Tekirdağ’da hayata geçirilecek. Bakanlık, pilot uygulamadan elde edilen sonuçlara göre modeli Türkiye geneline yayacak. 2026 yılında kayısı, elma gibi toplam 9 üründe temel sigorta paketi devreye alınacak. Bu paket; kuraklık, don, dolu, aşırı sıcak, aşırı nem gibi riskleri kapsayan daha geniş ve erişilebilir bir koruma modeli sunacak. İklim değişikliğiyle birlikte Akdeniz ve Ege bölgelerinde artan güneş yanıklığı riski, özellikle limon, portakal ve mandalina üreticisini ciddi kayıplarla karşı karşıya bırakıyordu. Yeni düzenlemeyle birlikte:
- Güneş yanıklığı riski narenciye ürünlerinde sigorta kapsamına alınacak.
Bu adım, sıcak hava dalgalarının sıklaştığı dönemlerde üreticinin mali kaybını önemli ölçüde azaltmayı hedefliyor.
TARSİM’den 2025’te 33 Milyar TL Hasar Ödemesi
Ülke genelinde yaşanan zirai don, dolu, fırtına, kuraklık ve benzeri afetler nedeniyle TARSİM’e yıl içinde 607 bin hasar ihbarı yapıldı. Toplam hasar ödeme tutarı ise 33 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakam, tarım sigortalarının üretici için ne kadar kritik bir güvence mekanizması haline geldiğini gösteriyor.
Amaç: Daha Adil, Daha Hassas Koruma
Parsel Bazlı Verim Sigortası ile hedeflenen:
- Üreticiye kişisel verim üzerinden adil ödeme,
- Bölgesel verim farklarının etkisiz hale getirilmesi,
- İklim değişikliğinin yarattığı belirsizlik karşısında daha güçlü güvence,
- Üretim planlamasında daha sağlıklı veri elde edilmesi.
Bakanlık, tarım sigortası sisteminin önümüzdeki yıllarda tüm tarım ürünlerini kapsayacak daha geniş bir koruma ağına kavuşacağını belirtiyor.
