Türkiye’de çevre korumaya ayrılan kaynaklar 2024 yılında rekor seviyeye çıktı. Çevre Koruma Harcama İstatistikleri’ne göre çevre koruma harcamaları, bir önceki yıla kıyasla yüzde 108,3 artarak 441 milyar TL olarak gerçekleşti. Harcamalardaki bu güçlü yükseliş, çevre ve sürdürülebilirlik alanında kamu ve özel sektör yatırımlarının hız kazandığını ortaya koydu. 2024 yılı verilerine göre çevre koruma harcamalarının:
- Yüzde 60,9’u mali ve mali olmayan şirketler,
- Yüzde 31,2’si genel devlet ve hanehalkına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşlar,
- Yüzde 7,9’u ise hanehalkları tarafından yapıldı.
Bu dağılım, çevre yatırımlarında özel sektörün ağırlığının belirgin şekilde arttığını gösterdi.
En büyük pay atık yönetiminde
Çevre koruma harcamalarının konu başlıklarına göre dağılımında atık yönetimi açık ara ilk sırada yer aldı.
- 2024’te çevre koruma harcamalarının:
- Yüzde 58,8’i atık yönetimi hizmetlerinden,
- Yüzde 16,5’i atıksu yönetimi hizmetlerinden,
- Yüzde 9,4’ü biyolojik çeşitlilik ve peyzajın korunmasından,
- Yüzde 7,4’ü toprak, yeraltı ve yüzey sularının korunması ve kalitesinin iyileştirilmesinden,
- Yüzde 1,7’si dış ortam havası ve iklimin korunmasından,
- Yüzde 6’sı ise diğer çevre koruma faaliyetlerinden oluştu.
Bu tablo, çevre harcamalarının büyük ölçüde kentsel ve endüstriyel atıkların yönetimine odaklandığını ortaya koydu.
Çevre yatırımları 82 milyar TL’ye çıktı
Çevre koruma yatırım harcamaları da 2024’te güçlü bir artış kaydetti. Bir önceki yıla göre yüzde 114,2 artarak 82 milyar TL seviyesine ulaşan yatırım harcamalarının:
- Yüzde 80’i mali ve mali olmayan şirketler,
- Yüzde 20’si genel devlet ve hanehalkına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından gerçekleştirildi.
GSYH içindeki pay yükseldi
Çevre koruma harcamalarının ekonomik büyüklük içindeki payı da artış gösterdi. Buna göre:
- 2023 yılında yüzde 0,78 olan çevre koruma harcamalarının GSYH içindeki payı,
- 2024 yılında yüzde 0,99 seviyesine yükseldi.
Uzmanlar, bu artışın çevre politikalarının ekonomi üzerindeki etkisinin giderek güçlendiğine işaret ettiğini belirtiyor.
